آزمایشگاه یک مرکز است که شرایط کنترل شده ای را فراهم می کند که در آن می توان تحقیقات علمی یا فن آوری ، آزمایش ها و اندازه گیری ها را انجام داد. خدمات این مراکز در انواع مختلفی ارائه می شود: مطب پزشکان ، کلینیک ها ، بیمارستان ها و مراکز ارجاع منطقه ای و ملی.
بررسی اجمالی:
آزمایشگاه مورد استفاده برای یک تحقیق علمی با توجه به نیاز متخصصان در زمینه های مختلف علمی و مهندسی و در اشکال متفاوتی ساخته می شود. مثلا در خصوص فیزیک ممکن است دارای یک شتاب دهنده ذرات یا محفظه خلاء باشد ، در حالی که مرکز مورد استفاده برای متالورژی می تواند شامل دستگاهی برای ریخته گری یا پالایش فلزات یا آزمایش قدرت آنها باشد.
یک شیمیدان یا زیست شناس ممکن است از یک آزمایشگاه برای اثبات موارد علمی خود استفاده کند ، در حالی که رشته روانشناسی ممکن است به یک اتاق با آینه های یک طرفه و دوربین های مخفی نیاز داشته باشد تا در آن بتواند رفتار فرد را مشاهده کند.
کارگاه آزمایشگاهی:
در بعضی از آزمایشگاهها ، مانند مواردی که معمولاً توسط دانشمندان رایانه انجام می شود ، از رایانه ها (گاهی اوقات ابر رایانه ها) برای شبیه سازی یا تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می شود. دانشمندان در زمینه های دیگر از مراکز دیگری نیز استفاده می کنند. مهندسان از آزمایشگاه برای طراحی ، ساخت و آزمایش دستگاه های تکنولوژیکی استفاده می کنند. آزمایشگاههای علمی را می توان به عنوان اتاق تحقیق و فضاهای یادگیری در مدارس و دانشگاه ها ، صنعت ، دولتی یا امکانات نظامی و حتی در کشتی ها و فضاپیماها یافت.
با وجود مفهوم اساسی آزمایشگاه به عنوان یک فضای محدود برای متخصصان ، اصطلاح “آزمایشگاه” نیز به طور فزاینده ای در فضاهای کارگاهی مانند آزمایشگاههای روانشناسی ، آزمایشگاه های فاب برای انسان ها نیز بکار می رود ، که در آن افراد با همدیگر ملاقات می کنند تا در مورد مشکلات اجتماعی کار کنند یا ساخت نمونه های اولیه ، کار مشترک یا به اشتراک گذاری منابع با همدیگر را داشته باشند.
این پیشرفت از رویکردهای مشارکتی جدید در علم و نوآوری الهام گرفته و به روشهای طراحی کاربر محور و مفاهیمی مانند نوآوری باز یا نوآوری کاربر متکی است. یکی از ویژگی های بارز کار در آزمایشگاههای باز ، پدیده های مربوط به ترجمه است که با سوابق مختلف و سطح تخصص افراد انجام می شود.
لزوم تاسیس مراکز آزمایشی
- تشخیص بیماری‌ها:
این مراکز نقش بسیار مهمی در تشخیص بیماری‌ها دارند. با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژی‌های روز دنیا، می‌توانند بیماری‌ها را در مراحل اولیه تشخیص داده و از پیشرفت آنها جلوگیری کنند. این امر به ویژه در مورد بیماری‌های عفونی و سرطان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
- پیشگیری از بیماری‌ها:
مراکز مذکور علاوه بر تشخیص بیماری‌ها، در پیشگیری از آنها نیز نقش دارند. با انجام آزمایش‌های غربالگری می‌توان افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های خاصی هستند را شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه را برای آنها انجام داد.
- توسعه تحقیقات علمی:
آزمایشگاهها محیطی مناسب برای انجام تحقیقات علمی هستند. با استفاده از تجهیزات و امکانات موجود در این مراکز، می‌توان در زمینه‌های مختلف علمی تحقیق کرده و به نتایج مهمی دست یافت. این تحقیقات می‌توانند منجر به کشف داروها و روشهای درمانی جدید شوند.
- آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص:
آزمایشگاهها نقش مهمی در آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص دارند. دانشجویان و محققان می‌توانند با حضور در این مراکز، مهارت‌های لازم برای انجام آزمایش‌های علمی را کسب کنند.
- کنترل کیفیت محصولات:
در بسیاری از صنایع، آزمایشگاهها برای کنترل کیفیت محصولات تولیدی استفاده می‌شوند. با انجام آزمایش‌های مختلف می‌توان از کیفیت محصولات اطمینان حاصل کرده و از ورود محصولات نامرغوب به بازار جلوگیری کرد.
- حفاظت از محیط زیست:
مراکز انجام آزمایش می‌توانند در حفاظت از محیط زیست نیز نقش داشته باشند. با انجام آزمایش‌های مختلف می‌توان آلاینده‌های محیط زیست را شناسایی کرده و راهکارهای مناسب برای کاهش آنها ارائه داد.
با توجه به موارد ذکر شده، می‌توان گفت که تاسیس آزمایشگاهها در زمینه‌های مختلف از جمله پزشکی، علوم پایه، صنعت و محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها کمک کند.
منابع:
آزمایشگاه فارابی
ژن‌یران