سالمونلا باکتری گرم منفی است که در جوجهها و تخممرغها معمولاً وجود دارد. سالمونلا عامل یکی از شایعترین مسمومیتهای غذایی میباشد. سالمونلا میتواند تخمدانهای پرنده را آلوده کند و قبل از تخم گذاردن پرنده، وارد تخم مرغ شود یا اینکه بهنگام تخم گذاردن پرنده به پوسته تخم مرغ نفوذ کند. سالمونلا با پختن غذا از بین میرود ولی غذاهایی که حاوی تخم مرغ خام هستند (مانند سس مایونز) مشکلساز خواهند بود.
این بیماری از طریق تماس با پوست برخی از دوزیستان مثل لاکپشت نیز قابل انتقال است. ۲۲۰۰ شکل از این باکتری تا کنون کشف شده که در سه گونه تقسیم میشوند که عبارت میشوند از:
۱-سالمونلا تیفی.
۲-سالمونلا کلراسوییس.
۳-سالمونلا انتریتیدیس.
اعضای خانواده سالمونلا از نظر مقاومت در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی شاخص هستند و به سختی نابود میشوند به طوری که شکل کلراسوییس آن شاخصی برای سنجش کیفیت ضدعفونی کنندها میباشند. سالمونلاها از طریق آب و غذای آلوده وارد دستگاه گوارش میشوند و به سطح سلولهای اپیتلیوم مخاط روده متصل میگردند.سپس در واکوئلهای درون این سلولها وارد میشوند.اما گاهی نیز میان اتصالات میان سلولی وارد میگردند.باکتریها در محل ورود تکثیر میشوند و چون توانایی عبور از لامینا پروپریا را دارند از آنجا به گردش خون وارد میشوند و به تمام قسمتهای بدن منتشر میشوند.آنها بخشهای مختلف سیستم لنفاوی را آلوده میکنند.در سلولهای سیستم ماکروفاژ و رتیکلواندوتلیال وارد شده و به تکثیر خود ادامه میدهند.یکی از بیماریها که از طریق سالمونلا ایجاد میشود تب تیفویید یا همان حصبه میباشد که بیشتر از طریق آب و غذای آلوده سرایت میکند
سالمونلا در تخم مرغ
سالمونلوسیس که عامل آن اس.پولوروم ( S . pullorum ) است، بیماری شناخته شده ماکیان است . اکنون سالهاست که این بیماری تقریباً در همه کشورها تحت کنترل است و این میکروب بهنظر میرسد مسئلهای علیه عموم بوده باشد . اما عفونتهای ساب کلینیکی ( sub- clinic ) ماکیان توسط گونههای دیگر سالمونلا همچنین وجود ناقلین بین آنها به خصوص مرغها، یکی از عوامل اصلی سرایت میکروب در مسمومیت غذایی انسان در سطح جهان است . تخم مرغ بطور طبیعی طوری ساخته شدهاست که حفاظ مؤثری ( پوسته ) در برابر ورود هر چه زیانبار از جمله میکروبها داراست و بنابراین داخل تخم مرغ هنگام تولد ان بطور طبیعی استریل است و باکتریها از قبیل سالمونلا در روده و حفره ابتدای روده ( cecum ) وجود دارند . قسمت پوسته هنگام تولد تخم آلوده شده و آلودگی میکروبی در تمام مراحل تا آنگاه که جوجه پوسته را میشکند، وجود دارد . جوجه با نوک زدن به پوسته تخم بدنیا میآید و سیستم تغذیهای جوجه به این وسیله از پوسته آلوده با سالمونلا آلوده میشود . تغییرات تدریجی در سروتیپهای ( serotype ) سالمونلا در دسته ماکیان در هر زمان وجود دارد . این طور که سروتیپ موجود به آرامی از بین میرود و از غذای آلوده یا منابع دیگر، میکروب جدید جانشین آن میشود . این جانشینی میکروبی عموماً به انسان رسیده باعث آلودگی غذایی و مسمومیت میگردد . بین سالهای ۱۹۸۷ و ۱۹۹۰ آلودگی گسترده از سالمونلا اینتریتیدیس ( Enteritidis ) در آمریکا و انگلیس و جاهای دیگر وجود داشت . پیدا شدن یک تخم مرغ که از داخل توسط این میکروب آلوده بود، زنگ خطر را بصدا درآورد و موجب نگرانی تولیدکنندگان تخم مرغ گردید . بعد از آن این اتفاق تکرار نشدهاست اما بدگمانی عمومی وجود دارد
منبع:از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد