آیا ریزش مو بعد از رژیم لاغری برگشت‌پذیر است؟
این روزها رژیم‌های لاغری طرفداران پر و پاقرص خود را دارد و کمتر کسی را می‌توان یافت که «انواع راهکار برای کاهش وزن» را جستجو نکرده باشد. در این میان؛ کمتر کسی را هم می‌توان یافت که به عواقب ناشی از برخی رژیم‌های غلط از جمله ریزش مو توجه کرده باشد. اما آن‌چه مطرح می‌شود این است که آیا واقعا ریزش مو بعد از رژیم لاغری برگشت پذیر است؟ آن‌چه در این مقاله از لامل می خوانید می‌تواند نقشه‌ی راهی برای حفظ سلامت موها در کنار بهبود رژیم غذایی‌تان باشد.
فهرست مطالب:
- چقدر درباره «ساختمان مو» و مواد غذایی مورد نیاز آن می‌دانیم؟
- چطور می‌توان جلوی ریزش مو بعد از رژیم لاغری را گرفت؟
- با چه روش‌هایی به رشد دوباره‌ی موهای از دست داده خود در طول رژیم لاغری کمک کنیم؟
چقدر درباره «ساختمان مو» و مواد غذایی مورد نیاز آن می‌دانیم؟
هر انسان تقریبا پنج میلیون فولیکول مو دارد که در صورت بیمار شدن، ریزش و رشد نامتعادل می‌تواند تاثیر روانی غیر قابل انکاری در روحیه فرد بگذارد. بله درست شنیدید؛ مو هم بیمار می شود.
هر تار موی انسان از دو قسمت مُرده (ساقه) و زنده (ریشه یا پیاز مو) تشکیل شده است و برای رشد مو علاوه بر سلامت عروق و غدد درون‌ریز، «سن» و «عادات غذایی» هم از فاکتورهای بسیار مهم به شمار می‌رود. در این میان؛ محدودیت شدید کالری دریافتی و کاهش مصرف ریزمغذی‌هایی از جمله آهن، روی و ویتامین دی ممکن است باعث از دست دادن ناگهانی وزن و بروز مواردی از جمله مشکلات قلبی، تاخیر در رشد کودکان، مشکلات بارداری و افسردگی شود؛ اما خوشبختانه ریزش مو بعد از فرآیند لاغری نه دائمی است و نه خطرناک؛ چراکه بدن انسان مکانیزم پیچیده‌ای دارد و بعد از چند ماه، فاز تولید موی جدید تنظیم شده و از سر گرفته می‌شود.
یک تار مو را در نظر بگیرید که کاملا سالم است و به رشد خود ادامه می‌دهد. این رشد حدود پنج تا هفت سال طول می‌کشد و طی این مدت، تار مو در فاز «آناژن» قرار دارد؛ در واقع موی سر بر خلاف ناخن، به صورت پیوسته رشد نمی‌کند، بلکه هر تار مو چند سال رشد کرده، سپس رشد آن متوقف شده و می ریزد و جای خود را به تار موی بعدی می دهد. این فرآیند «چرخه ی رشد مو» نام دارد و به سه قسمت آناژن، کاتاژن و تلوژن تقسیم می‌شود.
بعد از اتمام فاز آناژن، وقت آن رسیده که تار مو به عمر خود پایان داده و تار موی جدید؛ جایگزین آن شود. این مرحله «کاتاژن» نام دارد و حدود ده روز طول می کشد. طی این ده روز، تار مو هنوز در جای خود باقی مانده و در عین حال، فولیکول مو از جریان خون جدا می‌شود. اما مهم‌ترین و درگیرترین مرحله با رژیم غذایی؛ مرحله ی «تلوژن» است.
در این مرحله که فاز استراحت محسوب می‌شود، موهای قدیمی می‌ریزد و موهای جدید شروع به رشد می‌کنند. در حالت نرمال، حدود سه ماه طول می‌کشد که مو از فاز تلوژن خارج شده و بریزد اما مساله اصلی همین‌جاست. اگر این چرخه به علت رژیم غذایی غلط دچار اختلال شود؛ فرد دچار ریزش مو بعد از رژیم لاغری می‌شود. به این صورت که تعداد موهای ریخته شده در فاز تلوژن، بسیار بیشتر از تعداد موهایی است که در فاز آناژن و رویش مجدد قرار دارد.
چطور می‌توان جلوی ریزش مو بعد از رژیم لاغری را گرفت؟
ریزش نامتعادل مو بعد از رژیم لاغریِ غیر اصولی، تلوژن افلوویوم نام دارد و معمولا حدود ۴ ماه بعد از شروع رژیم، آغاز می‌شود. به همین‌خاطر قبل از هرچیز لازم است که از پیروی رژیم‌های غیر اصولی و سخت خودداری کنیم و نقش پررنگ پزشکان تغذیه را نادیده نگیریم. همچنین استفاده از مکمل‌های غذایی حاوی پروتئین، روی، منیزیم آهن، کلسیم، ویتامین B6، ویتامین c و ویتامین B12 به موازات استفاده از شوینده‌های ملایم و محصولات مراقبتی می‌تواند تاثیرگزار باشد.
در واقع بدن انسان در آنِ واحد، باید از یک سبک زندگی که شامل مصرف انواع ریزمغذی ها و درشت مغذی ها به موازات ورزش است پیروی کند و در صورت نیاز برای کاهش وزن، اقدامات لازم را زیر نظر و با مجوز یک متخصص تغذیه انجام دهد.
بنابراین اولین و مهم‌ترین گام، دست برداشتن از کاهش وزن سریع با روش‌های غیر اصولی، رفع کمبود مواد غذایی و صبوری برای خروج مو از چرخه‌ی معیوبی است که گرفتار آن شده است. در واقع اگر استرس ناشی از کاهش ناگهانی مواد مغذی متوقف شود؛ بدن دوباره تنظیم شده و ریزش بیش از حد متوقف می‌شود. خوشبختانه هنگامی که ریزش متوقف شود؛ اکثر افراد بعد از ۶ تا ۹ ماه خواهند دید که حجم سابق موهای طبیعی خود را به دست آورده‌اند.
با چه روش‌هایی به رشد دوباره‌ی موهای از دست داده خود در طول رژیم لاغری کمک کنیم؟
برخی از تجربه‌گران معتقدند که ماساژ پوست سر با روغن‌های آرگان، بادام و نارگیل به خون‌رسانی و در نتیجه بهبود شرایط فولیکول‌های ضعیف شده کمک می‌کند. همچنین گنجاندن مقدار بیشتری پروتیین و اسیدهای چرب امگا۳ می‌تواند کمک شایانی به رشد دوباره بچه‌موها بکند. در نظر بگیرید که برای حصول نتیجه باید استمرار داشته باشید و حداقل به مدت دوماه این موارد را مد نظر قرار دهید. البته نباید از نقش پررنگ کاهش مصرف الکل و دخانیات، تحت فشار قرار ندادن مو هنگام خیسی و کاهش مصرف لوازم آرایشی در بهبود شرایط پوست سر و تارهای مو چشم پوشی کرد.
برای آن دسته از افرادی هم که در معرض ریزش شدید مو قرار دارند؛ راهکارهایی همچون هیرفیلر(درمان زیبایی غیر جراحی برای افزایش حجم و ضخامت موهای نازک)، لیزردرمانی(افزایش گردش خون در پوست سر و تحریک متابولسیم موهایی که در مرحله کاتاژن یا تلوژن هستند) و مزوتراپی(یک روش درمانی غیرجراحی که در آن مواد مغذی و داروها شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسید هیالورونیک، کوکتل‌های مزوتراپی و سایر ترکیبات به لایه میانی پوست تزریق می‌شوند)، پی‌آرپی(پلاکت‌های خونی شخص جدا شده و پس از انجام فرایند خاصی، به محل ریشه مو تزریق می‌شوند) و در نهایت کاشت مو زیر نظر متخصص مربوطه توصیه شده است.