واریکوسل ،یک بیماری مردانه /آیا ناباروری سرنوشت حتمی واریکوسلی‌هاست؟
واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه شایع‌ترین بیماری مردان پس از بلوغ است و ۱۰درصد مردان بالغ به آن مبتلا می‌شوند.
همان‌طور که خانم‌ها لازم است به صورت دوره‌ای و مرتب تحت معاینات متخصص زنان برای مطمئن شدن از سلامت سیستم تناسلی‌شان قرار بگیرند، آقایان هم لازم است با مشاهده کوچک‌ترین مورد غیر عادی به متخصص اورولوژی مراجعه کنند، این در حالی است که شرم و حیای بسیاری از آقایان در مراجعه به متخصصان بیماری‌های تناسلی، باعث بروز مشکلات جبران‌ناپذیری همچون عقیمی می‌شود.
نمونه بارز این دست بیماری‌ها، واریکوسل است که با واریسی شدن عروق بیضه همراه بوده و در ۱۰درصد مردان بالغ مشاهده می‌شود. به عقیده کارشناسان، این بیماری از شایع‌ترین عوامل ناباروری در مردان است.
شایع‌ترین بیماری مردان پس از بلوغ
واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه شایع‌ترین بیماری مردان پس از بلوغ است و ۱۰درصد مردان بالغ به آن مبتلا می‌شوند. نکته مهم‌تر آن‌که این بیماری به‌رغم آن‌که گفته می‌شود شایع‌ترین عامل ناباروری مردان است لزوما منجر به ناباروری نمی‌شود. سن شروع آن هم معمولا در زمان بلوغ یا بلافاصله پس از بلوغ است، ولی در سن کمتر یا سن بالا نیز ممکن است ایجاد شود.
واریکوسل به دنبال گشادی سیاهرگ‌های بیضه رخ می‌دهد و در واقع نوعی تمایل سرشتی برای شل بودن جداره سیاهرگ‌ها در سراسر بدن است. به بیان دیگر در افرادی که مبتلا به واریکوسل هستند، احتمال بروز واریس پا و هموروئید نیز بیشتر است.
واریکوسل بیماری‌ای است که بسته به شدت آن با درد، آتروفی (کوچک شدن سایز و نرم شدن قوام بیضه) و ناباروری همراه خواهد بود. درد ناشی از واریکوسل دردی است که با احساس سنگینی همراه است، که با فعالیت و ایستادن تشدید شده و با استراحت بهبود پیدا می‌کند. به‌علاوه شیوع این بیماری در ورید بیضه چپ بسیار بیشتر از بیضه راست است.
واریکوسل ،یک بیماری مردانه /آیا ناباروری سرنوشت حتمی واریکوسلی‌هاست؟
آیا ناباروری سرنوشت حتمی واریکوسلی‌هاست؟
جالب است بدانید که حدود یک‌ششم مردان واریکوسل دارند و در مردانی که دچار ناباروری هستند، این رقم بالاتر است و به ۴۰ درصد می‌‌رسد. بی شک واریکوسل می‌تواند از شایع‌ترین علل تولید کم اسپرم و کاهش کیفیت آن تلقی شود، اما همه واریکوسل‌ها بر تولید اسپرم اثر نمی‌گذارند.
وقتی خون در وریدهای بیضه به دنبال بروز واریکوسل تجمع یابد، درجه حرارت بیضه بالا می‌رود، در حالی که اسپرم‌ها باید در درجه حرارت کمتری به فعالیت‌های طبیعی ادامه دهند، براین اساس روند تولید اسپرم‌ها دچار اختلال می‌شود. بعلاوه از آنجا که ترشحات هورمونی غدد فوق کلیوی مستقیما به بیضه منتقل می‌شود، هرگونه اختلال در وریدهای بیضه چپ می‌تواند در فعالیت هورمونی غدد فوق کلیوی هم اشکال ایجاد کند.
با این حال هیچ رابطه علمی ثابت شده‌ای مبنی بر ارتباط قطعی ناباروری و واریکوسل وجود ندارد. به‌علاوه ما از نظر اخلاقی قادر به تایید قطعی اثرات این بیماری بر ناباروری مردان،صرفا به دلیل وجود درصدی احتمال نیستیم، مگر آن که بررسی‌های تخصصی روی اسپرم‌ها (اسپرماتوگرافی) اختلالی در تولید اسپرم را تایید کند که در آن صورت فرد باید تحت جراحی واریکوسل قرار بگیرد.
شاید این بیماری بدون نشانه باشد
واریکوسل، اغلب علامتی ندارد. بندرت درد ایجاد می‌کند و ممکن است در طول روز به علت فعالیت‌های جسمی بدتر شود ا ما با خوابیدن به پشت تخفیف پیدا می‌کند. در طول زمان ممکن است واریکوسل بزرگ‌تر و چشمگیرتر شود. با این حال از آنجا که واریکوسل معمولا علامتی ندارد، اغلب هنگام ارزیابی ناباروری یا معاینه توسط خود فرد یا پزشک متخصص کشف می‌شود. بهترین توصیه در چنین شرایطی این است آقایانی که در بیضه هایشان احساس درد، تورم یا تغییرفرم می‌کنند باید حتما به یک اورولوژیست مراجعه کنند، چرا که برخی از این عارضه‌ها ممکن است به درمان فوری نیاز داشته باشد.
قطعی ترین روش تشخیص واریکوسل چیست؟
بر اساس کتاب های مرجع ارولوژی تشخیص واریکوسل به صورت قطعی با معاینه می باشد. در روش معاینه توسط پزشک متخصص جراحی کلیه و مجاری ادرار از بیمار خواسته می شود که سرپا در مقابل پزشک ایستاده و بینی خود را گرفته و فشار دهد که به آن مانور والسالوا گفته می شود. همزمان بالا بردن فشار شکمی توسط بیمار یا پزشک بیضه ها را معاینه می کند. بر اساس یافته های زیر واریکوسل به سه درجه خفیف و متوسط و شدید تقسیم می شود.
– نوع خفیف: زمانی است که در حالت طبیعی رگ سالم است وقتی بیمار بینی را گرفته و فشار می دهد رگ خراب شده برجسته می شود که به این واریکوسل نوع Ιگفته می شود.
– نوع متوسط: در معاینه رگ خراب شده کاملاً گشاد و مشخص است و نیاز به فشار شکمی ندارد ولی اگر بیمار بینی خود را گرفته و فشار دهد برجستگی رگ ۲ الی ۳ برابر می شود که به آن واریکوسل نوع Π می گویند.
– نوع شدید: در این حالت برجستگی رگ های بیضه با نگاه کاملاً مشخص و مثل کیسه پر از کرم در بالای بیضه دیده می شود و در معاینه بالای بیضه پر از رگ های گشاد شده می باشد و اگر بیمار بینی خود را گرفته و فشار دهد چند برابر خواهد شدکه به آن واریکوسل گرید Ш می گویند.
چه وقت درمان ضروری می‌شود؟
درمان واریکوسل ممکن است ضروری نباشد، اما اگر نابارور هستید یا واریکوسل شما باعث درد یا تحلیل‌رفتگی بیضه‌ها شده، ممکن است لازم باشد آن را ترمیم کنید. درمان با هدف بستن وریدهای آسیب‌دیده و هدایت جریان خون به وریدهای طبیعی انجام می‌گیرد.
در صورتی که تحلیل‌رفتگی پیشرونده بیضه، درد یا نتایج غیرطبیعی در آزمایش اسپرم رخ دهد، ترمیم در دوره نوجوانی ممکن است ضرورت پیدا کند.
واریکوسل،شدت و ضعف دارد، با توجه به این‌که میزان گشادی وریدها در چه حدی باشد. براساس میزان گشاد شدن وریدها، شخص داخل شکمش احساس فشار می‌کند و وریدها دیده می‌شود. در موارد پیشرفته، این بیماری می‌تواند منجر به تحلیل رفتن بیضه‌ها شود.
آنچه مهم است این‌که واریکوسل در مواردی می‌تواند نشان‌دهنده تومورهای بیضه یا کلیه بخصوص در سمت راست باشد. در این صورت بیمار باید بسرعت تحت عمل جراحی قرار بگیرد. در واقع در کمتر از ۱۰ درصد موارد، واریکوسل‌هایی که به‌طور ناگهانی، بخصوص در سمت راست ایجاد می‌شوند، می‌توانند نشان‌دهنده تومورهای کلیه یا بیضه باشند. به هر حال آنچه مهم است این که مردان جوان، خود باید برای معاینه مراجعه کنند تا متوجه هرگونه حالت غیرعادی در بیضه‌هایشان بشوند.
واریکوسل، همیشه نیاز به جراحی ندارد
از نظر بالینی روش‌هایی برای درمان واریکوسل وجود دارد که افراد براساس شرایط مختلف می‌توانند از آنها استفاده کنند اما بخشی از این شرایط به مسائل فرهنگی شخص برمی‌گردد. این درست است که جراحی واریکوسل در شرایط معمولی، جراحی کوچکی است که زمان کوتاهی داشته، عوارض کم و دوره نقاهت کوتاهی نیز خواهد داشت اما به عنوان مثال در یک پسر بچه ۱۰ تا ۱۲ ساله، به جهت آن‌که مشکلات روحی و روانی تازه‌ای در او ایجاد نشود، می‌توان درمان از طریق جراحی را به بزرگسالی‌اش موکول کرد تا مساله باروری یا ناباروری‌اش برای تعیین ضرورت جراحی، بررسی شود.
البته اگر اختلال در حرکت اسپرم در شخص تایید شود، نیاز به عمل جراحی ضرورت می‌یابد، اما جراحی واریکوسل در شخصی که ازدواج کرده و بچه هم دارد، ضرورت ندارد. اگر شخص بچه ندارد، کنترل وضعیت اسپرم‌ها، هر چند ماه یک‌بار توصیه می‌شود. فراموش نکنید که هرچه قدر واریکوسل شدیدتر باشد، پاسخ به درمان جراحی‌اش مطلوب‌تر است.
جراحی از دیروز تا امروز
ترمیم واریکوسل ممکن است با جراحی باز از طریق شکم، جراحی از طریق لاپاراسکوپی یا جراحی با میکروسرجری (جراحی میکروسکوپی) صورت بگیرد.
شیوه‌های جراحی در گذشته مبتنی بر جراحی باز و ایجاد شکاف کوچکی در ناحیه طناب بیضه بوده که از طریق شکم صورت می‌گرفته و عوارض خاص خودش را داشته است. اما امروزه با استفاده از لاپاراسکوپی،اما بدون ایجاد شکاف بزرگ، خارج از حفره شکم، عمل واریکوسل صورت می‌گیرد.
با این حال بهترین و کم عارضه‌ترین شیوه جراحی این بیماری، عمل جراحی با میکروسرجری است که می‌توان به طریق میکروسکوپی، وریدهای بیضه را بست واز ایجاد عوارضی چون جمع شدن آب در آنها جلوگیری کرد.
منبع:jamejamonline.ir