کیست چشم و انواع آن /علت بوجود آمدن برامدگی پلک یا شالازیون
کیست چشم
انواع زیادی از کیست های پلک چشم وجود دارند. کیست پلک چشم بایستی توسط پزشک معاینه شود و در صورت نیاز، آن را برداشت.
گاهی اوقات این کیست ها درد دارند و گاهی اوقات درد ندارند.
کیست پلک چشم می تواند عفونت کند و چهره فرد را بدشکل نماید. اگر عفونت این کیست زیاد باشد، روی بینایی شخص تأثیر می گذارد.
برخی از این کیست ها با گذشت زمان خودبخود از بین می روند، ولی برخی دیگر نیاز به داروهای آنتی‌بیوتیک و عمل جراحی برای درمان دارند.
علائم کیست پلک چشم
– برآمدگی روی پلک یا اطراف چشم
– قرمزی
– ورم پلک
– سوزش
– بدرنگی
– ترشحات
– پوسته چشم
– درد
– احساس ناراحتی هنگام چشم بهم زدن
– احساس خارش
هرگز دست های خود را به چشم هایتان نزنید و یا چشم های خود را نمالید، زیرا این کار باعث انتقال میکروب های دست به چشم ها می شود
بسیاری از افراد می فهمند که کیست در حال تشکیل یا بیرون زدن است، در حالی که برخی متوجه ایجاد آن نمی شوند.
اگر شما هر یک از علائم بالا را داشتید، بهتر است چشم های خود را نمالید و یا به آنها دست نزنید.
انواع کیست پلک چشم
۱- گل مژه:
گل مژه یا آبسه غدد چربی، یکی از معروف ترین انواع کیست پلک می باشد. گل مژه چرکی باعث قرمزی، ورم و سوزش پلک می شود. گل مژه معمولا ۱ تا ۳ روز وجود دارد، ولی اگر بیشتر طول بکشد نیاز به معاینه پزشک دارد.
۲- شالازیون:
یک نوع برآمدگی بزرگ روی پلک است. شالازیون معمولا ۸ تا ۱۶ هفته طول می کشد تا محو شود. اگر بیشتر از این مدت وجود داشته باشد بایستی با عمل جراحی برداشته شود.
ممکن است درد داشته باشد و یا بدون درد باشد. شالازیون معمولا در اثر باقی ماندن گرد و خاک بعد از عفونت روی چشم ایجاد می شود.
۳- کیست غده عرق:
این نوع کیست نیز خیلی شایع است. ظاهر این نوع کیست برآمدگی های گرد، براق و شفاف در نزدیکی مجرای اشکی چشم است.
۴- کراتوز:
این نوع کیست از کراتین پوست و بافت تشکیل شده است و به شکل های مختلفی دیده می شود.
برای جلوگیری از ایجاد کیست پلک بایستی قبل از خوابیدن هنگام شب، تمام آرایش صورت و چشم خود را به طور کامل پاک کنید
۵- کیست انباشته: این کیست ها سفیدرنگ هستند و باعث ورم پلک ها می شوند و دردی ندارند. اگرچه گفته می شود این کیست ها ضرری ندارند، ولی بهتر است برای معاینه چشم ها نزد چشم پزشک بروید.
۶- خال گوشتی:
این کیست ها معمولا توده های رنگی گوشتی در داخل پلک چشم هستند.
درمان کیست پلک چشم
اگر شما دچار کیست پلک چشم هستید، بهترین کار برای بهبودی آن، رعایت دقیق تر و بهتر بهداشت شخصی است.
برای جلوگیری از ایجاد کیست پلک بایستی قبل از خوابیدن هنگام شب، تمام آرایش صورت و چشم خود را به طور کامل پاک کنید.
هرگز اجازه ندهید کسی از لوازم آرایشی شما استفاده کند. همچنین از لوازم آرایشی کسی استفاده کنید، زیرا میکروب ها تبعیضی بین افراد قائل نمی شوند و در صورت استفاده مشترک از لوازم آرایشی، شما را بیمار می کنند.
اگر کیست پلک چشم شما شدید است و یا درد زیادی دارد و یا بیشتر از حد معمول روی چشم شما وجود دارد، به پزشک مراجعه کنید.
پزشک می تواند با تجویز داروهای آنتی بیوتیک، کیست را از بین ببرد و یا با عمل جراحی، کیست شما را بردارد.
همچنین پزشک می تواند سایر راه های جلوگیری از ایجاد کیست را به شما بگوید تا مجددا دچار آن نشوید.
علل کیست چشم
انتقال آلودگی‌ها، گرد و خاک، باکتری و… به چشمها می‌تواند باعث ایجاد کیست پلک چشم شود.
بیشتر علل کیست پلک عبارتند از:
– باکتری استافیلوکوک
– بسته شدن مجرای چشم
– عدم رعایت بهداشت
– تماس چشم با آلودگی‌ها
– بلفاریت (التهاب پلک) طولانی مدت
– مواد آرایشی چشم تاریخ گذشته
– پاک نکردن آرایش چشم موقع خواب شب
– زدن دست آلوده به چشمها
برآمدگی پلک یا شالازیون (به انگلیسی: Chalazion) عارضه تورم بدون درد پلک است.
برآمدگی پلک یکی دیگر از توده‌های لبه پلک است که در ابتدا تظاهری شبیه گل‌مژه دارد. شالازیون برجستگی کوچکی در لبه پلک در زیر پوست است که در اثر انسداد مجرای خروجی غدد ترشح کننده چربی پلک و تجمع مواد ترشح شده در غده ایجاد می‌شود. شالازیون ممکن است در ابتدا ملتهب باشد و باعث ایجاد درد و قرمزی شود که در این حالت شبیه گل مژه‌است.
اما پس از مدتی درد و قرمزی فروکش می‌کند و توده متورمی در لبه پلک باقی می‌ماند. اندازه این برجستگی ثابت نیست و ممکن است به تدریج بزرگتر یا کوچکتر شود. معمولاً شالازیون از ابتدا فقط به صورت یک توده برجسته ظاهر می‌شود و با درد و قرمزی همراه نیست.
برآمدگی پلک معمولاً مشکل چشمی مهمی ایجاد نمی‌کند و پس از چند هفته تا چند ماه خود به خود کوچک می‌شود و از بین می‌رود. استفاده از کمپرس گرم (روزی ۳–۲ بار و هر بار ۵–۱۰ دقیقه) با استفاده از حوله تمیز و ماساژ ملایم ممکن است به بازشدن مجرای غده چربی کمک کند و باعث بهبود سریعتر شالازیون شود.
درمان شالازیون
شالازیون های خیلی کوچک که ظاهر ناخوشایند ندارد احتیاج به در مان خاصی هم ندارند و معمولا به مرور زمان خود به خود خوب می شوند . شالازیون های بزرگ به دو علت اصلی نیاز به درمان پیدا می کنند:
اول آن که شالازیون های بزرگ تر ظاهر ناخوشایندی دارند و از لحاظ زیبایی ظاهری مشکل ساز هستند ، ضمن آن که بهبود خود به خودی آنها ممکن است چندین ماه طول بکشد.
دوم آن که شالازیون های بزرگ به خصوص در پلک بالایی روی قرنیه فشار می آورد و با تغییر شکل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید می شود. پس در این گونه موارد برای درمان حتما از چشم پزشک کمک بگیرید . روش اصلی درمان در این حالت جراحی شالازیون است که با استفاده از بی حسی موضعی از قسمت پشت پلک انجام می گیرد و نیازی هم به بخیه ندارد. روش دیگر ، تزریق داروهای استروئیدی در داخل ضایعه است که به ندرت و در مواردی به کار می رود که یا تعدادی زیادی شالازیون کوچک وجود داشته باشد که نتوان آن ها را با جراحی خارج کرد یا شالازیون در جایی باشد که جراحی آن احتمال ایجاد آسیب در ساختمان های مجاور را به همراه داشته باشد.
شالازیون های مکرر
در برخی از افراد، شالازیون مکررا عود می کند. در این حالت لازم است فرد حتما توسط چشم پزشک ویزیت شود زیرا:
اولا گاهی اوقات بیماری های جدی چشمی مثل تومورهای بد خیم پلک به صورت شالازیون های مکرر تظاهر می کنند که تشخیص آن ها از شالازیون معمولا، فقط از عهده چشم پزشک بر می آید. ثانیا در برخی از موارد بیماری های دیگر چشمی مثل التهاب لبه پلک ( بلفاریت ) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی لبه پلک ( میبومینیت ) باعث ایجاد شالازیون های مکرر می شود. در این حالت کنترل این بیمارها توسط چشم پزشک به جلوگیری از عود شالازیون کمک می کند.
گل مژه
گل مژه به صورت یک توده متورم ،حساس ، دردناک و قرمز رنگ در نزدیکی لبه پلک تظاهر می کند . این توده در حقیقت یک آبسه کوچک با سر زرد رنگ است که در اثر عفونت یا التهاب ریشه مژه ها یا غده ترشح کننده چربی پلک ایجاد می شود .
از جمله عوامل ایجاد گل مژه باکتری چرکی به نام استافیلوکوک است و تماس با دست های آلوده نیز سبب سرایت آن می شود . گل مژه یا هوردئولوم ( عفونت غدد پلک ) را به دو نوع داخلی ( داخل لبه پلک ) و خارجی ( خارج لبه پلک ) تقسیم می کنند. نوع داخلی گاهی به سمت پوست و گاهی به سمت ملتحمه چشم است .ولی نوع خارجی همیشه به سمت پوست است .
شالازیون مثل گل مژه داخلی است. ولی علائم التهابی و علائم آبسه ( درد و قرمزی و تورم ) ندارد و عبارت است از التهاب گرانولوماتو ، مزمن ، استریل ( بدون عفونت ) و با علت نامعلوم در غده چربی پلک .
بروز مداوم گل مژه نشان دهنده ضعف سیستم ایمنی است .
این التهاب غالبا عفونی و بسیار دردناک است. گل مژه بیماری شایعی است که می تواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند. تماس دست آلوده با چشم ( به خصوص اگر با ترشحات بینی آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلک ( بلفاریت یا شوره پلک )از عوامل مهمی است که باعث بروز گل مژه می شود .
پیشگیری
در برخی از افراد گل مژه مکررا عود می کند. برای پیشگیری از عود گل مژه از تماس دست آلوده با چشم جلوگیری کنید . بهداشت پلک را رعایت کنید. شست و شوی منظم پلک با آب ولرم یا شست وشوی لبه پلک با شامپو بچه رقیق شده می تواند به جلوگیری از عود گل مژه کمک کند . در صورت بروز گل مژه های مکرر ، حتما به چشم پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات بیماری های چشمی دیگر مثل بلفاریت ( التهاب لبه پلک ) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی باعث بروز گل مژه مکرر می شود که تشخیص و درمان این بیماری ها توسط چشم پزشک باعث جلوگیری از عود گل مژه می شود . به علاوه گاهی اوقات بعضی از بیماری های جدی چشمی ( مثلا تومورها )ممکن است به صورت گل مژه های مکرر تظاهر کند که در این موارد معاینه توسط چشم پزشک راهکشا است.
درمان
اکثر گل مژه ها ظرف چند روز به تدریج بهبود می یابد و مشکل خاصی ایجاد نمی کند .در چند روز اول ، استفاده از کمپرس گرم باعث تسکین درد می شود و ممکن است به سرباز کردن گل مژه و تخیله ترشحات چرکی کمک کند. برای این منظور ، یک حوله تمیز را با آب جوشیده گرم ( نه داغ! ) مرطوب کنید و برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی چشم مبتلا قرار دهید. ماساژ ملایم هم به تسکین درد و تخیله ترشحات کمک می کند
. ماساژ کمپرس گرم را می توان روزی ۴-۳ بار انجام داد تا ترشحات تخیله شود و گل مژه بهبود پیدا کند. هرگز سعی نکنید گل مژه را بترکانید یا به زور تخلیه کنید ، این کار می تواند باعث گسترش عفونت به بافت های مجاور یا حتی ورود عفونت به مغز شود . اگر پس از چند روز ( تقریبا دو روز ) گل مژه بهبود پیدا نکرد حتما به چشم پزشک مراجعه کنید .
چشم پزشک می تواند در صورت لزوم با یک جراحی کوچک گل مژه را تخیله کند.تخلیه گل مژه با بی حسی موضعی و استفاده از قطره بی حس کننده انجام می شود . در گل مژه های معمولی استفاده از قطره های آنتی بیوتیک می تواند کمک کننده باشد. اما در بچه های کوچک یا افرادی که گل مژه های شدیدا ملتهب دارند ممکن است لازم باشد با نظر چشم پزشک آنتی بیوتیک خوراکی برای جلوگیری از گسترش عفونت به بقیه پلک و قسمت های مجاور استفاده شود
گل مژه و برآمدگی پلک چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک این مشکلات را با بررسی کامل پلک تشخیص می دهد. بیان تفاوت های بین گل مژه و برآمدگی پلک کمی دشوار است. اگر برامدگی سفتی داخل پلک وجود داشته باشد پزشک شرایط موجود را به عنوان برآمدگی پلک تشخیص می دهد.
درمان های خانگی برای بیشتر گل مژه ها و برآمدگی ها کافی است.
کمپیر مرطوب و گرم را به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه ، سه الی ۶ بار در روز بر روی آن قرار دهید. اینکار ممکن است به باز شدن منافذ بسته شده کمک کند.
از درمان های بدون نسخه استفاده کنید. می توانید از پماد، محلول یا پدهای دارویی استفاده کنید.
اجازه دهید گل مژه یا برآمدگی خودش باز شود. آن را فشار ندهید
تا زمانی که این بیماری ها بهبود نیافته است از آرایش استفاده نکنید و لنز تماسی نپوشید.
اگر گل مژه با درمان های خانگی بهبود پیدا نکرد با پزشک خود مشورت کنید.
ممکن است برای بهبود شرایط به آنتی بیوتیک یا داروی تجویزی دیگری نیاز داشته باشید. اگر عفونت به سایر قسمت ها همچون پلک یا چشم منتشر شده باشد باید با دستور پزشک آنتی بیوتیک مصرف نمایید.اگر گل مژه یا برآمدگی پلک خیلی بزرگ شد، پزشک می تواند آن را سوراخ کند و تخلیه نماید. سعی نکنید خودتان این فرایند را انجام دهید.