هیرسوتیسم؛ علل، تشخیص، درمان
آنچه در این مقاله می خوانید:
✍هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان چیست؟
✍هیرسوتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
✍ تأثیرات روانی و اجتماعی هیرسوتیسم
✍ روش های درمان هیرسوتیسم
✍درمان های خانگی و سنتی برای بهبود هیرسوتیسم
هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان چیست؟
هیرسوتیسم رشد غیرطبیعی موهای زائد نازک و تیره در نواحی صورت، سینه و پشت زنان است. این وضعیت معمولاً به دلیل افزایش سطح هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) در بدن زنان ایجاد می‌شود و ممکن است علاوه بر بر رشد مو در نواحی صورت (مانند چانه و لب)، سینه، شکم، پشت و ران‌ها، پوست دچار آکنه، چربی زیاد یا تیرگی شود. از علل شایع آن می‌توان به اختلالات هورمونی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، اختلالات غده فوق کلیوی و برخی داروها اشاره کرد. پرمویی غیر طبیعی می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی قابل توجهی بر روی زنان داشته باشد و بسیاری از آن‌ها به دنبال درمان‌های مختلف برای کاهش این مشکل هستند.
هیرسوتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص هیرسوتیسم معمولاً با استفاده از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های هورمونی انجام می‌شود. پزشکان ممکن است از مقیاس “فریمن” برای ارزیابی شدت آن استفاده کنند که بر اساس توزیع موهای زائد در نواحی مختلف پاسخ می‌دهد. آزمایش‌های خون برای بررسی سطح هورمون‌ها نیز ممکن است انجام شود تا علت اصلی پرمویی زنانه مشخص شود.
در برخی موارد، تصویربرداری مانند سونوگرافی تخمدان‌ها نیز ممکن است لازم باشد تا وجود کیست‌ها یا سایر مشکلات ساختاری بررسی شود؛ درواقع علاوه بر افزایش آندروژن ها، سندرم تخمدان پلی کیستیک و ژنتیک، برخی بیماری‌ها مانند هیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی، آدنوما یا تومورهای تخمدانی می‌توانند منجر به افزایش تولید آندروژن و در نتیجه هیرسوتیسم شوند. از تاثیر داروها هم نمیتوان چشم پوشی کرد؛ برخی داروها مانند استروئیدها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث افزایش سطح آندروژن‌ها و بروز پرمویی شوند.
تأثیرات روانی و اجتماعی هیرسوتیسم
هیرسوتیسم می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روی سلامت روان و کیفیت زندگی زنان داشته باشد. بسیاری از زنان مبتلا به این مشکل احساس شرمندگی، اضطراب و افسردگی می‌کنند و از کاهش اعتماد به نفس و انزوای اجتماعی رنج می برند. تحقیقات نشان داده که زنان با پرمویی غیر طبیعی بیشتر در معرض مشکلات روانی قرار دارند و این وضعیت می‌تواند بر روابط اجتماعی و خانوادگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، حمایت روانشناختی و مشاوره برای این افراد ضروری است تا بتوانند با چالش‌های ناشی از این وضعیت مقابله کنند.
روش های درمان هیرسوتیسم
درمان رشد غیرطبیعی موهای زائد بسته به علت آن متفاوت است. یکی از روش‌های رایج، استفاده از داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری ترکیبی است که می‌تواند تولید آندروژن‌ها را کاهش دهد. همچنین، داروهای دیگری مانند اسپیرونولاکتون و فلوتامید نیز ممکن است تجویز شود. در این میان روش‌های غیر دارویی شامل لیزر درمانی و الکترولیز نیز برای کاهش موهای زائد موثر است و می‌توانند به طور دائمی یا موقتی موها را از بین ببرد، بسیاری از زنان به دنبال این گزینه‌ها هستند تا بهبود قابل توجهی در ظاهر خود داشته باشند.
خوشبختانه هیرسوتیسم قابل درمان است، اما شدت و نوع درمان به عوامل مختلفی از جمله علت اصلی، شدت رشد موهای زائد و شرایط پزشکی فرد بستگی دارد. بنابراین اگر متوجه رشد غیرعادی موهای زائد در بدن خود شده‌اید، حتماً به یک متخصص پوست، زنان یا غدد درون‌ریز مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایش‌های لازم، علت اصلی این اختلال را تشخیص داده و بهترین برنامه درمانی را برای شما تجویز خواهد کرد.
درمان های خانگی و سنتی برای بهبود هیرسوتیسم
برخی گیاهان مانند رازیانه، بادرنجبویه و چای سبز به دلیل خواص هورمونی به طور سنتی برای درمان پرمویی استفاده می‌شود و ماسک‌های تهیه شده از مواد طبیعی مانند زردچوبه، لیمو و عسل برای کاهش رشد موهای زائد توصیه شده؛ با این وجو د بهترین روش کاهش وزن، کاهش استرس و بهبود تغذیه به موازات مراجعه به پزشک متخصص است؛ چراکه بسیاری از درمان‌های خانگی فاقد شواهد علمی کافی هستند و ممکن است اثربخشی آن‌ها به صورت موردی و برای افراد مختلف متفاوت باشد. همچنین برخی از مواد طبیعی ممکن است باعث حساسیت، تحریک پوست یا تداخل با داروهای دیگر شود. بنابراین قبل از استفاده از هر روش درمانی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
منابع:
📜Azziz, R., et al. (2004). "Criteria for defining polycystic ovary syndrome as a predominantly hyperandrogenic syndrome
📜 Dewailly, D., et al. (2014). "Definition and significance of polycystic ovarian morphology: a consensus statement from the International PCOS Network
📜Kauffman, R. P., et al. (2009). "Hirsutism: an overview."