قارچ پوستی چیست؟ علت و راهکارهای مقابله با انواع قارچ پوستی
قارچ پوستی نوعی عفونت قارچی و از عارضه های بسیار واگیردار است که برخی افراد از جمله کودکان و مبتلایان به مشکلات ایمنی بیشتر دچار آن می شوند .علائم این عفونت قارچی شامل بروز لکه های قرمز، پوسته پوسته و دایره ای شکل روی پوست یا ناخن است. معمولا این عارضه پوست سر و آرنج ها را درگیر می کند اما می تواند در دیگر قسمت های بدن هم ظاهر شود.
انواع قارچ‌های پوستی
۱- عفونت درماتوفیت
باعث عفونت پوست، ناخن و مو می‌شود. این عفونت شامل پنج مورد زیر است:
الف- پای ورزشکار:
این عفونت قارچی باعث می‌شود که پوست بین انگشتان پا، خارش دار، خشک، پوسته پوسته و قرمز گردد. در برخی مواقع باعث تاول و ترک خوردن پوست می‌شود. اغلب افراد، در استخرهای شنا و سونا به این نوع عفونت قارچی مبتلا می‌شوند. اگر شما پس از تماس با پوست آلوده، دستان خود را نشویید، این آلودگی می‌تواند به دستانتان منتقل شده و در چین‌های کف دست و بین انگشتان دست گسترش یابد.
ب- عفونت ناخن:
ناخن بدشکل، ضخیم و به راحتی خرد می‌شود. عفونت ناخن معمولا با پای ورزشکار همراه است.
ج- عفونت قارچی کشاله ران :
علائم این عفونت شامل خارش و بثورات پوستی قرمز در کشاله ران و مناطق اطراف آن می‌باشد. این عفونت غالبا در مردانی که زیاد عرق می‌کنند، دیده می‌شود.
د- عفونت قارچی بر روی بدن:
این عفونت از حیوانات اهلی گرفته می‌شود. غالبا در مناطقی از بدن مانند شکم، دست و یا پا ایجاد می‌شود. علائم این عفونت شامل تکه‌های مسطح و حلقه‌ای قرمز رنگ می‌باشد که می‌تواند رشد کرده و گسترش یابد. این حلقه‌ها در لبه، پوسته دار و در مرکز مسطح می‌باشند.
ه- عفونت قارچی پوست سر :
این عفونت غالبا در خردسالان ایجاد می‌شود. از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد و باعث ریزش مو و التهاب مناطق آسیب دیده می‌شود.
اگر به قارچ پوستی مبتلا هستید، پوست خود را با صابون ضد قارچ بشویید. سپس پوست خود را کاملا خشک کنید. شستن و خشک کردن پوست یکی از راه‌های جلوگیری از ایجاد و انتقال قارچ‌ها می‌باشد
۲- عفونت مخمر
یکی دیگر از عفونت‌های قارچی پوست به دلیل عفونت مخمر می‌باشد. این عفونت شامل سه مورد زیر است:
الف- عفونت لمسی:
این عفونت ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکنس می‌باشد که بر روی پوست و دستگاه گوارش زندگی می‌کند. این عفونت در زیر بغل، کشاله ران، زیر سینه و چین‌های پوستی دیده می‌شود. علائم این عفونت شامل خارش، درد، لکه‌های سفید- زرد می‌باشد.
ب- پیتریازیس رنگارنگ:
این عفونت باعث می‌شود لکه‌های تیره بر روی پوست روشن و لکه‌های روشن بر روی پوست تیره به وجود آید. این عفونت بیشتر در نوجوانان و جوانان دیده شده است.
ج- برفک
برفک می‌تواند دهان، زبان، واژن و دیگر مناطق مرطوب و چین‌های پوست را درگیر کند. عفونت برفکی، تکه‌های سفیدرنگ کوچکی هستند که یک علامت قرمز را به جا می‌گذارند.
در بزرگسالان، برفک واژن می‌تواند باعث خارش و ترشح غلیظ و سفیدرنگ شود.
گاهی، برفک در دهان نوزادان دیده می‌شود. برفک در نوزادان مسئله جدی را به وجود نمی‌آورد، اما نوزادانی که برفک در گلویشان ایجاد شده است، نمی‌توانند به خوبی شیر بخورند.
قارچ ها را بشناسید
عفونت های قارچی در همه جای دنیا مشاهده می شوند. طی سال های اخیر، با افزایش جمعیت و وجود افراد ناتوان و افرادی که دچار نقص ایمنی هستند، میزان ابتلا به این نوع عفونت ها روندی رو به رشد داشته اند. قارچ ها به طور کلی به دو دسته کپک ها و مخمرها تقسیم می شوند. بیشتر انواع عفونت قارچی ناشی از کپک ها هستند.
قارچ های سطح بدن به سه دسته عمده، تقسیم بندی می شوند که می توان به قارچ هایی که در خاک رشد می کنند، قارچ هایی که منشا حیوانی دارند و قارچ هایی که عمدتا در بدن انسان ها رشد می کنند، اشاره کرد. البته هم پوشانی هایی بین این سه نوع نیز وجود دارد. بدین معنی که برخی از انواع قارچ ها با منشا حیوانی یا خاک دوست، ممکن است باعث ابتلای انسان شوند.
مستعدها را بشناسید
قارچ های سطح پوست می توانند نواحی مختلف بدن را درگیر کنند. معمولا افرادی که به قارچ مبتلا می شوند از لحاظ بیماری های دیگر سالم هستند یعنی دلیل ابتلا به قارچ آن ها ارتباطی به بیماری های دیگر ندارد، ولی به طور کلی افراد مبتلا به اختلالات ایمنی، بیمارانی که تحت شیمی درمان قرار گرفته اند یا مبتلایان به ایدز، بیش از بقیه مستعد ابتلا به قارچ پوستی هستند.
آن دسته از افرادی که تحت درمان طولانی مدت با کورتون قرار گرفته اند نیز می توانند بیش از سایرین به قارچ های پوستی مبتلا شوند. برخی مشاهدات نشان می دهد که قارچ های پوستی در برخی نژادها بیشتر شیوع دارند ولی ارتباط نژاد و قارچ، مسئله ای کاملا ثابت شده و حتمی محسوب نمی شود.
خانم ها و آقایان هر دو می توانند به یک نسبت به قارچ پوستی مبتلا شوند و ابتلا به این بیماری وابسته به جنس نیست. دیابت می تواند شانس ابتلا به بیماری های مختلف را افزایش بدهد. این بیماری همچنین می تواند روند ابتلا به عفونت های قارچی را طولانی تر کند، این دسته از افراد مستعد ابتلا به قارچ های ناخن و پا هستند.
راه پیشگیری
– بعد از حمام کردن، پوستتان را خوب خشک کنید.
– لباس‌های گشاد و نخی بپوشید.
– جوراب‌های نخی بپوشید.
– پودر بچه را درون جوراب‌ها و کفش‌هایتان بریزید.
– پاهایتان را بعد از شستن، به خوبی خشک کنید.
– حوله، شانه و برس مخصوص به خود داشته باشید..
– هنگامی که عفونت قارچی از بین رفت، ملحفه و لباس‌هایتان را بشویید.
– اگر فردی در خانواده‌تان مبتلا به عفونت قارچی پوست سر بود، بالش، کلاه، شانه و قیچی موی سر او را ضدعفونی کرده و یا دور بیاندازید.
– در استخرهای شنا، دمپایی پلاستیکی بپوشید.
– هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار کفش‌های خود را عوض کنید (برای جلوگیری از عفونت قارچی پای ورزشکار).
– در هنگام ورزش، لباس نخی بپوشید، زیرا عرق بدن را خشک می‌کند.
– اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، مقدار قند خونتان را کنترل کنید.
تشخیص عفونت‌های قارچی پوست
اگر به نزد پزشک خود بروید، در مورد علائم از شما می‌پرسد و شما را معاینه می‌کند. همچنین ممکن است سابقه پزشکی شما را بررسی کند. معمولاً پزشک عفونت قارچی پوست را با معاینه و نگاه کردن ضایعه تشخیص می‌دهد. اما ممکن است بخشی از پوست، ناخن و موی شما برداشته شود و برای آزمایش بیشتر و تعیین نوع قارچ به آزمایشگاه فرستاده شود.
داروها
معمولاً باید از داروهای ضد قارچ استفاده کنید که به‌طور مستقیم بر روی پوست قرار می‌گیرند. به این نوع درمان قارچ پوستی ، درمان موضعی می‌گویند. داروهای مختلفی به شکل: کرم، لوسیون، رنگ، شامپو، شیاف و پودر در دسترس هستند.
برخی از این داروها در داروخانه بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند. می‌توانید از پزشک داروخانه کمک بگیرید. همیشه دفترچه راهنمای دارو را مطالعه کنید و نحوه استفاده صحیح و مدت زمان مصرف دارو را به دقت چک نمایید.
اگر هر گونه سوالی داشتید، از داروساز خود راهنمایی بخواهید. اگر بثورات، منطقه‌ی وسیعی از پوست، مو و ناخن شما را درگیر کرده باشد، ممکن است به مصرف قرص نیازمند باشید. همچنین اگر درمان موضعی اثری نداشته باشد، ممکن است پزشک داروهایی را به‌صورت قرص برای شما تجویز نمایید. گاهی اوقات مصرف این قرص‌ها می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی گردد، مانند التهاب و تحریک‌های پوستی. گاهی اوقات علائم پس از بهبودی و برطرف شدن نشانه‌ها دوباره بازمی‌گردند.
بنابراین مهم است درمان خود را تا دو هفته پس از برطرف شدن علائم ادامه دهید. در برخی موارد ممکن است نیاز باشد ۲ الی ۸ هفته درمان ادامه داشته باشد، برای برخی از عفونت‌های انگشت پا ممکن است یک سال و نیم نیازمند مصرف دارو باشید.
راهکارهای طبیعی برای مقابله با قارچ پوستی عبارتند از:
درمان خانگی قارچ پوستی با سیر
سیر اغلب برای درمان عفونت استفاده می‌شود. برای این منظور می‌توان سیر را به همراه روغن نارگیل یا زیتون به شکل خمیر درآورده و آن را روی پوست قرار داد.
درمان خانگی قارچ پوستی با آب و صابون
برای جلوگیری از گسترش عفونت پوستی به دیگر بخش‌های بدن باید در حد امکان پوست را تمیز نگهداشت و به همین دلیل باید محل عفونت را یک یا دو بار در روز با آب گرم و صابون شست و شو داد. همچنین لازم است محل را به سرعت خشک کرد چرا قارچ‌ها در محیط‌های مرطوب به سرعت رشد می‌کنند.
درمان خانگی قارچ پوستی با سرکه سیب
سرکه سیب خاصیت ضد قارچی دارد. برای بهره بردن از این خاصیت سرکه سیب باید پنبه را با محلول رقیق‌نشده آغشته کرد و آن را روی محل مورد نظر قرار داد و سه بار در روز این کار را تکرار کرد.
درمان خانگی قارچ پوستی با آلوئه ورا
آلوئه ورا حاوی شش فاکتور ضد عفونی کننده است که خاصیت ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد باکتری دارند. برای بهره بردن از خاصیت آلوئه ورا باید ژل موجود در آن را سه یا چهار بار در روز روی محل عفونت قارچی قرار داد.
درمان خانگی قارچ پوستی با روغن نارگیل
وجود برخی اسیدهای چرب در روغن نارگیل از طریق آسیب رساندن به غشای سلولی، سلول‌های قارچی را از بین می‌برد. برخی مطالعات نشان می‌دهد روغن نارگیل درمانی موثر برای افراد مبتلا به عفونت‌های خفیف پوستی است.
درمان خانگی قارچ پوستی با عصاره دانه گریپ فروت
نتایج برخی شواهد حاکی از آن است که عصاره دانه گریپ فروت عفونت‌های قارچی را درمان می‌کند. برخی معتقدند برای درمان عفونت قارچی می‌توان یک قطره عصاره دانه گریپ فروت را با یک قاشق آب مخلوط کرد و دوبار در روز روی پوست قرار داد.
درمان خانگی قارچ پوستی با زردچوبه
زردچوبه ادویه‌ای شناخته شده با خاصیت ضد التهابی است. مصرف زردچوبه به عنوان دم نوش یا افزودن به مواد غذایی موجب بهره بردن از خواص آن می‌شود. همچنین برای استفاده موضعی می‌توان آن را با آب یا روغن نارگیل مخلوط کرده و خمیر بدست آمده را روی محل مورد نظر قرار داد.
درمان خانگی قارچ پوستی با پودر شیرین بیان
پودر شیرین بیان را می‌توان به شکل خمیر درآورده و از ویژگی‌های ضد ویروسی و ضد میکروبی آن بهره برد. همچنین این ترکیب به عنوان درمانی خانگی برای عفونت قارچی استفاده می‌شود.
درمان خانگی قارچ پوستی با روغن گیاه چای
برخی از مردم استرالیا از روغن گیاه چای در درمان بسیاری از بیماری‌های قارچی و باکتریایی پوست استفاده می‌کردند. اکنون نیز این ترکیب در درمان عفونت قارچی کاربرد دارد.