علت ایجاد سندرم کوشینگ وراه درمان آن
افزایش ترشح هورمون گلوکوکورتیکوئیدی کورتیزول منجر به سندرم کوشینگ می گردد، که اختلال متابولیک می باشد و متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و چربی را تحت تأثیر قرار می دهد. سندرمکوشینگ با چاقی، فشار خون بالا و سطح بالای کورتیزول شناخته می شود.
افزایش فیزیولوژیک کورتیزول در استرس سه ماهه آخر بارداری و کسانی که ورزش سنگین انجام می دهند وجود دارد.
حالات پاتولوژیک افزایش کورتیزول شامل سندرم کوشینگ اگزوژن (برون زا) یا آندروژن (درون زا) و چند وضعیت روانی شامل افسردگی، بی اشتهای عصبی، اختلال پانیک و محرومیت از الکل می باشد.
در اثر افزایش فعالیت قشر غده آدرنال ایجاد می‌شود. این سندرم را هایپرکورتیزولیسم (افزایش کورتیزول) نیز می‌نامند. این بیماری می‌تواند در اثر مصرف بیش از حد کورتیکواستروئیدها، ترشح بالای ACTH یا هایپرپلازی کورتکس آدرنال باشد. تولید زیاد کورتیکو استروئیدهای درون‌زا (آندوژن) ممکن است علل مختلفی داشته باشد، از جمله تومور هیپوفیز که ACTH ترشح کرده و موجب افزایش ترشح هورمون‌های قشر آدرنال بیش از حد طبیعی می‌گردد.
علل سندرم کوشینگ
۱ – تولید زیاد هورمون کورتیزول توسط غدد آدرنال یا فوق کلیه: کورتیزول در حد طبیعی برای بدن لازم است، برای مثال تنظیم کننده فشار خون می باشد و عملکرد سیستم قلبی-عروقی را تعدیل می کند.
۲- مصرف داروهای کورتیکوستروئید در دوز بالا و برای مدت طولانی: این داروها دارای اثرات مشابه هورمون کورتیزول در بدن هستند.
انواع داروهای کورتیکواستروئید شامل: بتامتازون، بودزونید، کورتیزون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، متیل پردنیزولون، پردنیزولون و پردنیزون است
۳- تولید زیاد هورمون آدرنوکورتیکوترپیک (ACTH) توسط غده هیپوفیز: هورمون آدرنوکورتیکوترپیک ( ACTH) تنظیم کننده تولید هورمون کورتیزول در غده فوق کلیه می باشد.
۴- تومور غده هیپوفیز: تومور غده هیپوفیز باعث ترشح زیاد ACTH می شود و ACTH غده آدرنال را تحریک کرده و کورتیزول را تولید می کند. این تومور در زنان بسیار شایع است.
۵- تومور ترشح کننده ACTH در یک محل غیرطبیعی: به ندرت هرگاه توموری در یک عضوی که به طور معمول ACTH ترشح نمی کند، ایجاد شود، تومور مقدار زیادی ACTH را ترشح می کند و باعث ایجاد سندرم کوشینگ می شود. این تومورها که می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند، معمولا در ریه، پانکراس (لوزالمعده)، تیروئید و یا غده تیموس یافت می شوند.
۶- بیماری غده آدرنال : تومور خوش خیم قشر آدرنال که به نام آدنوم آدرنال خوانده می شود و تومورهای سرطانی قشر آدرنال می توانند کورتیزول زیادی را تولید و سندرم کوشینگ را بوجود آورند.
درمان های خانگی
فعالیت بدنی آرام: به علت تضعیف عضلات، شما نیاز به فعالیت آرام دارید. ورزش کردن با شدت و مدت معین، احساس راحتی به شما می‌دهد. شما کم کم با پشتکار خود بهبود می‌یابید.
تغذیه: وزن اضافی خود را با یک رژیم لاغری مناسب کم کنید. با نظر پزشک، مکمل کلسیم و ویتامین D را با هم مصرف کنید تا جذب کلسیم زیاد شود و استخوان‌هایتان قوی گردند.
مراقبت از سلامت روان: افسردگی، عارضه جانبی سندرم کوشینگ می‌باشد. این مشکل را با پزشک خود در میان بگذارید.
تسکین درد به آرامی: حمام آب گرم، ماساژ و ورزش‌هایی نظیر، ورزش های هوازی در آب و یا تای‌چی می توانند به کاهش درد عضلات و مفاصل کمک کنند.
ورزش دادن مغز: اگر شما دارای مشکلات ذهنی در نتیجه بروز این سندرم شدید، حل کردن جدول و درست کردن پازل می‌تواند عملکرد مغز را بهبود دهد.
درمان
درمان با توجه به علت ایجاد کننده سندرم کوشینگ متفاوت می باشد.
* چنانچه علت بیماری مصرف داروهای استروئیدی باشد، قطع داروهای مصرفی بایستی در نظر گرفته شود.
* در سندرم کوشینگ وابسته به ACTH (تومور هیپوفیز یا تومورهای نابجا در سایر اندام ها)، برداشت غده هیپوفیز توصیه می شود.
برای درمان این سندرم باید میزان هورمون کورتیزول در بدن تا حد طبیعی پایین آورده شود.
راه های درمانی عبارتند از:
۱- کاهش مصرف داروهای کورتیکواستروئید
اگر این سندرم در اثر مصرف دوز بالا و طولانی مدت داروهای کورتیکواستروئید رخ داده باشد، پزشک دوز دارو را برای مدتی کم می کند تا علائم بیماری را کم کند.
برخی موارد، پزشک استفاده از داروهای غیرکورتیکواستروئید را تجویز می کند.
توجه کنید که فقط تحت نظر پزشک می توانید دوز داروها را تغییر دهید و یا آنها را مصرف نکنید.
قطع ناگهانی این داروها می تواند باعث کاهش غیرطبیعی کورتیزول در بدن شود.
با کم کردن تدریجی داروهای استروئیدی باعث می شوید که کورتیزول به حد طبیعی برگردد.
۲- عمل جراحی
اگر علت بروز سندرم کوشینگ، وجود تومور باشد، پزشک عمل جراحی را توصیه می کند.
تومورهای غده هیپوفیز معمولا توسط یک جراح مغز و اعصاب برداشته می شوند.
اگر تومور در غده آدرنال (فوق کلیه)، ریه و یا پانکراس باشد، جراح با برش های کوچکی تومور را برمی دارد.
بعد از جراحی، بدن شما نیاز به داروهای جایگزین کورتیزول دارد تا مقدار طبیعی کورتیزول را تولید کند و این روند ممکن است تا یک سال و یا بیشتر طول کشد.
در برخی افراد، غده آدرنال عملکرد طبیعی خود را از دست می دهد، بنابراین این افراد مادام العمر نیاز به داروهای جایگزین کورتیزول نیاز دارند
۳- پرتودرمانی
اگر جراح نتواند به طور کامل تومور موجود در غده هیپوفیز را بردارد، از پرتودرمانی استفاده می کند.
این روش برای افرادی که نیاز به جراحی ندارند هم استفاده می شود.
۴- دارو درمانی
در صورت عدم موفقیت با جراحی و پرتودرمانی، داروها برای کنترل تولید کورتیزول مورد استفاده قرار می گیرند.
برای فروکش نمودن علائم بیماری و کاهش خطر جراحی، داروها را می توان قبل از جراحی هم استفاده نمود.
در برخی مواقع، تومور و یا روش درمانی سبب کمبود دیگر هورمون های تولید شده توسط هیپوفیز و یا آدرنال می شود و پزشک داروهای جایگزین هورمون را تجویز می کند.
اگر هیچ کدام از روش های درمانی فوق موثر واقع نشود، پزشک برداشتن غدد کلیوی (آدرنال) را پیشنهاد می کند. در این حالت، میزان ACTH همچنان بالا خواهد بود و باعث افزایش رنگدانه در پوست می گردد.