عفونت بند ناف نوزاد / علائم و علت عفونت /درمان عفونت ناف نوزادان
قرمزی و تورم اطراف بندناف از مهم‌ترین علائم عفونت بندناف نوزادان است و اگر تشخیص و درمان آن بموقع انجام نشود، عفونت وارد خون نوزاد می‌شود.
مراقبت از بند ناف نوزاد اصول ساده ای دارد که در صورت عدم توجه و یا ناآگاهی والدین ممکن است به راحتی عفونت ناف نوزاد بروز کرده و نوزاد تازه متولد شده را با خطرات جدی مواجه کند.
بند ناف همانند طنابی جنین را در رحم مادر به جفت مرتبط می سازد و مسیر تغذیه جنین در حال تکامل است. هنگام تولد نوزاد، در اتاق زایمان یا اتاق عمل، پزشک یا مامای مسئول زایمان با پوشیدن دستکش استریل، بند ناف نوزاد را با کلامپ های مخصوصی بسته و در فاصله ۲ الی ۳ سانتی متری از سطح پوست شکم نوزاد با قیچی استریل قطع می کند. اگر به طور تصادفی بند ناف خوب بسته نشود، احتمال خونریزی از بند ناف نوزاد وجود دارد. لذا ضروری است در ساعات اولیه عمر همزمان با ارزیابی وضعیت نوزاد به بند ناف نیز توجه شود.
عفونت ناف نوزاد:
بند ناف کلامپ شده خود به خود از خون تهی می شود و طی مدت کوتاهی سخت، خشک و سیاه می شود. بافت مرده می تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری ها باشد و کولونیزاسیون بند ناف توسط باکتری های موجود در محیط منجر به عفونت بند ناف می شود که شیوع آن در دو تا سه روز اول عمر بیشتر است.
عفونت بندناف یکی از عفونت‌های دوران نوزادی است و ترشحات زردرنگ و التهاب بندناف از جمله علائم این عفونت است.
بازی با بندناف مهم‌ترین عامل بروز عفونت است. همچنین باورهای غلطی در برخی خانواده‌ها مبنی بر خمیر گرفتن بندناف و مالیدن بندناف با بعضی از روغن‌ها وجود دارد که موجب عفونت در بندناف نوزاد می‌شود.
عفونت بند ناف نوزاد باید جدی گرفته شود و در مواردی نیازمند بستری شدن نوزاد در بیمارستان است
قرار دادن مواد فوق بر روی ناف نوزاد نه تنها تاثیری در بهبود و زودتر افتادن بند ناف ندارد، بلکه در مواردی نوزاد را با مشکل مواجه می‌کند.
چنانچه بند ناف به طور غیربهداشتی کنده شود یا با آلودگی تماس پیدا کند، منجر به عفونت ناف می‌شود.»
مهم ترین و شایع ترین علت عفونت ناف نوزاد، دست های آلوده مراقبین است.
علائم عفونت بند ناف نوزاد
تورم و سفت شدن دور ناف، قرمزی اطرف آن، ترشح از بند ناف و بوی بد ناف از مهم‌ترین علائم ابتلای نوزاد به عفونت ناف است.
در صورت بروز علائم فوق بویژه اگر همراه با بی‌حالی و تب باشد، احتمال عفونت شدید بند ناف وجود دارد.
درمان عفونت بند ناف نوزاد
اگر تورم و قرمزی در بندناف دیده شد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد، چرا که این نوع از عفونت در نوزادان بسیار مهم است و غیر از درمان موضعی و ضدعفونی، نوزاد باید بستری و تزریق آنتی‌بیوتیک صورت بگیرد تا علائم عفونت بهبود پیدا کند.
در صورت آغشته شدن محل به مواد آلوده، بايد ناف را با آب ولرم و صابون ملايم شست.
طی تحقيقات انجام شده، تجويز روتين داروی آنتی سپتيك مانند الكل نه تنها نقشي در پيشگيری از عفونت ندارد، بلكه افتادن بند ناف را ممكن است به تأخير اندازد.
بر طبق تحقيقات انجام شده، استفاده روتين و مكرر از بتادين بر روی پوست نوزاد، به دليل توانايی بالای جذب پوست نوزاد و وجود يد در بتادين، خطر ابتلا به كم كاری گذرای تيروئيد را ايجاد می كند.
عوارض عدم درمان عفونت بند ناف
در صورتی که تشخیص و درمان عفونت بندناف بموقع صورت نگیرد، عفونت وارد خون نوزاد می‌شود که عفونت استخوان و مفاصل را نیز به دنبال خواهد داشت.
نکات مهم
– عفونت بند ناف نوزاد باید جدی گرفته شود و در مواردی نیازمند بستری شدن نوزاد در بیمارستان است.
– خانواده‌ها باید مسائل بهداشتی را در مراقبت از ناف نوزاد رعایت کنند، ناف را دستکاری نکرده و پس از استحمام نوزاد، ناف او را خشک و تمیز کنند.
– اصولا تا پنج روز بعد از تولد، بند ناف می‌افتد، اما ممکن است تا یک ماه نیز به‌طول انجامد. اگر بند ناف تا یک ماه بعد از تولد نیفتاد، این امکان وجود دارد که نوزاد دچار بیماری نقص ایمنی باشد که این مساله زیاد شایع نیست و بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود.
زمان افتادن بند ناف نوزاد:
زمان طبيعي افتادن بند ناف بين ۵ تا ۱۵ روزگی نوزاد است. امفاليت و عفونت سبب تأخير در افتادن بند ناف مي شود. اگر بند ناف تا ۴هفته پس از تولد نيفتاد، بايد شيرخوار از نظر وجود اختلالات سيستم ايمني بررسی گردد.
پس از افتادن بند ناف، تا زمان بسته شدن محل جراحت و بهبود كامل ناف، ممكن است ترشحات موضعي بدون بو مشاهده شود. اين ترشحات ناف نوزادعفونی نيست ولی در اين زمان نيز ناف نوزاد مستعد عفونت است.
بهترين روش پيشگيری از عفونت ناف به شرح زير است:
- دستهاپيش از مراقبت شسته شوند.
- ازتماس مواد آلوده، ادرار و مدفوع با ناف پيشگيری شود.
- ازناف بند يا پانسمان استفاده نشود.
- پوشك وكهنه نوزاد بايد زير ناف بسته شود.
- بندناف بايد تميز و خشك نگه داری شود.
- از هيچ گونه مواد گياهی يا خانگی برای ناف نوزاد خود استفاده نكنید.
مراقبت از ناف نوزاد نياز به تجويز هيچ دارويی به منظور پيشگيری از بروز عفونت ندارد