عفونت بند ناف نوزاد / علائم و علت عفونت /درمان عفونت ناف نوزادان
قرمزی و تورم اطراف بندناف از مهم‌ترین علائم عفونت بندناف نوزادان است و اگر تشخیص و درمان آن بموقع انجام نشود، عفونت وارد خون نوزاد می‌شود.
مراقبت از بند ناف نوزاد اصول ساده ای دارد که در صورت عدم توجه و یا ناآگاهی والدین ممکن است به راحتی عفونت ناف نوزاد بروز کرده و نوزاد تازه متولد شده را با خطرات جدی مواجه کند.
بند ناف همانند طنابی جنین را در رحم مادر به جفت مرتبط می سازد و مسیر تغذیه جنین در حال تکامل است. هنگام تولد نوزاد، در اتاق زایمان یا اتاق عمل، پزشک یا مامای مسئول زایمان با پوشیدن دستکش استریل، بند ناف نوزاد را با کلامپ های مخصوصی بسته و در فاصله ۲ الی ۳ سانتی متری از سطح پوست شکم نوزاد با قیچی استریل قطع می کند. اگر به طور تصادفی بند ناف خوب بسته نشود، احتمال خونریزی از بند ناف نوزاد وجود دارد. لذا ضروری است در ساعات اولیه عمر همزمان با ارزیابی وضعیت نوزاد به بند ناف نیز توجه شود.
عفونت ناف نوزاد:
بند ناف کلامپ شده خود به خود از خون تهی می شود و طی مدت کوتاهی سخت، خشک و سیاه می شود. بافت مرده می تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری ها باشد و کولونیزاسیون بند ناف توسط باکتری های موجود در محیط منجر به عفونت بند ناف می شود که شیوع آن در دو تا سه روز اول عمر بیشتر است.
عفونت بندناف یکی از عفونت‌های دوران نوزادی است و ترشحات زردرنگ و التهاب بندناف از جمله علائم این عفونت است.
بازی با بندناف مهم‌ترین عامل بروز عفونت است. همچنین باورهای غلطی در برخی خانواده‌ها مبنی بر خمیر گرفتن بندناف و مالیدن بندناف با بعضی از روغن‌ها وجود دارد که موجب عفونت در بندناف نوزاد می‌شود.
عفونت بند ناف نوزاد باید جدی گرفته شود و در مواردی نیازمند بستری شدن نوزاد در بیمارستان است
قرار دادن مواد فوق بر روی ناف نوزاد نه تنها تاثیری در بهبود و زودتر افتادن بند ناف ندارد، بلکه در مواردی نوزاد را با مشکل مواجه می‌کند.
چنانچه بند ناف به طور غیربهداشتی کنده شود یا با آلودگی تماس پیدا کند، منجر به عفونت ناف می‌شود.»
مهم ترین و شایع ترین علت عفونت ناف نوزاد، دست های آلوده مراقبین است.
علائم عفونت بند ناف نوزاد
تورم و سفت شدن دور ناف، قرمزی اطرف آن، ترشح از بند ناف و بوی بد ناف از مهم‌ترین علائم ابتلای نوزاد به عفونت ناف است.
در صورت بروز علائم فوق بویژه اگر همراه با بی‌حالی و تب باشد، احتمال عفونت شدید بند ناف وجود دارد.
درمان عفونت بند ناف نوزاد
اگر تورم و قرمزی در بندناف دیده شد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد، چرا که این نوع از عفونت در نوزادان بسیار مهم است و غیر از درمان موضعی و ضدعفونی، نوزاد باید بستری و تزریق آنتی‌بیوتیک صورت بگیرد تا علائم عفونت بهبود پیدا کند.
در صورت آغشته شدن محل به مواد آلوده، باید ناف را با آب ولرم و صابون ملایم شست.
طی تحقیقات انجام شده، تجویز روتین داروی آنتی سپتیک مانند الکل نه تنها نقشی در پیشگیری از عفونت ندارد، بلکه افتادن بند ناف را ممکن است به تأخیر اندازد.
بر طبق تحقیقات انجام شده، استفاده روتین و مکرر از بتادین بر روی پوست نوزاد، به دلیل توانایی بالای جذب پوست نوزاد و وجود ید در بتادین، خطر ابتلا به کم کاری گذرای تیروئید را ایجاد می کند.
عوارض عدم درمان عفونت بند ناف
در صورتی که تشخیص و درمان عفونت بندناف بموقع صورت نگیرد، عفونت وارد خون نوزاد می‌شود که عفونت استخوان و مفاصل را نیز به دنبال خواهد داشت.
نکات مهم
– عفونت بند ناف نوزاد باید جدی گرفته شود و در مواردی نیازمند بستری شدن نوزاد در بیمارستان است.
– خانواده‌ها باید مسائل بهداشتی را در مراقبت از ناف نوزاد رعایت کنند، ناف را دستکاری نکرده و پس از استحمام نوزاد، ناف او را خشک و تمیز کنند.
– اصولا تا پنج روز بعد از تولد، بند ناف می‌افتد، اما ممکن است تا یک ماه نیز به‌طول انجامد. اگر بند ناف تا یک ماه بعد از تولد نیفتاد، این امکان وجود دارد که نوزاد دچار بیماری نقص ایمنی باشد که این مساله زیاد شایع نیست و بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود.
زمان افتادن بند ناف نوزاد:
زمان طبیعی افتادن بند ناف بین ۵ تا ۱۵ روزگی نوزاد است. امفالیت و عفونت سبب تأخیر در افتادن بند ناف می شود. اگر بند ناف تا ۴هفته پس از تولد نیفتاد، باید شیرخوار از نظر وجود اختلالات سیستم ایمنی بررسی گردد.
پس از افتادن بند ناف، تا زمان بسته شدن محل جراحت و بهبود کامل ناف، ممکن است ترشحات موضعی بدون بو مشاهده شود. این ترشحات ناف نوزادعفونی نیست ولی در این زمان نیز ناف نوزاد مستعد عفونت است.
بهترین روش پیشگیری از عفونت ناف به شرح زیر است:
- دستهاپیش از مراقبت شسته شوند.
- ازتماس مواد آلوده، ادرار و مدفوع با ناف پیشگیری شود.
- ازناف بند یا پانسمان استفاده نشود.
- پوشک وکهنه نوزاد باید زیر ناف بسته شود.
- بندناف باید تمیز و خشک نگه داری شود.
- از هیچ گونه مواد گیاهی یا خانگی برای ناف نوزاد خود استفاده نکنید.
مراقبت از ناف نوزاد نیاز به تجویز هیچ دارویی به منظور پیشگیری از بروز عفونت ندارد