سندرم پلیکا چیست؟ /پیشگیری و راه درمان سندرم پلیکا
پرده ای به نام پلیکا در درون زانو قرار دارد که درحالت معمولی هیچ مشکلی ایجاد نمی کند اما وقتی منشا بروز درد در زانو شود عارضه ای ایجاد می کند که به آن سندرم پلیکا می گویند.
پلیکا رشته‌هایی از بافت است که در درون زانو قرار دارند و تنها به علت عملکردشان در دوره تکامل جنینی فرد، شناخته شده هستند.غشای پلیکا را می‌توان از بدن خارج کرد و این کار هیچ‌گونه تأثیر نامطلوب و منفی بر روی عملکرد بدن نخواهد داشت زیرا آن‌ها کارایی خود را پیش از بروز سندرم پلیکا از دست می‌دهند.
ممکن است این بقایای بافت در بدن برخی از افراد رشد کنند اما بدن برخی دیگر از افراد فاقد آنهاست.انجام دادن فعالیتهایی مثل پیچیدن یا صاف کردن بیش از حد پا که کشیدگی زیادی در زانو ایجاد کنند، می‌توانند موجب بروز سندرم پلیکا شوند.
به همین علت سندرم پلیکا معمولاً در ورزشکاران نسبت به افراد معمولی بسیار شایع‌تر است.پلیکا معمولا در قسمت داخلی زانو قرار دارد یعنی قسمتی از زانو که درنزدیکی زانوی مقابل است.
پلیکا در حالت عادی مشکلی برای زانو ایجاد نمیکند ولی گاهی بر اثرحرکات مکرر در زانو و فعالیت های بدنی خاص این پرده تحریک میشود.
علائم شایع سندروم پلیکا
– قفل شدن زانو
– درد زانو
– تورم زانو (به ندرت)
– شنیدن صدا هنگام خم کردن زانو
– درد در قسمت داخل کشکک
دلایل بروز سندرم پلیکا
حرکاتی مانند دوچرخه سواری و دویدن و یا بالا و پایین رفتن بیش از حد از پله که در آن ها زانوبه صورت مکرر خم و راست می شود می تواند باعث ساییده شدن مداوم پرده پلیکا به سطح داخلی زانو شده و آن را تحریک و ملتهب کند.
گاهی اوقات بر اثر وارد شدن یک ضربه ناگهانی به زانو (مثلا برخورد زانو به داشبورد اتومبیل در حین تصادف یا افتادن از بلندی )پرده پلیکا تحت کشش ناگهانی قرار گرفته و ملتهب و متورم می شود. بعد از گذشت مدتی این التهاب به خودی خود فروکش می کند ولی بافت سینوویال پلیکا کلفت شده که بیشتر مستعد آسیب می شود وممکن است در آینده بیمار حتی با ضربات و یا فعالیت های خفیف تر دچار التهاب پلیکا شود و در نتیجه درد زانو داشته باشد.
روش تشخیص پلیکا
آزمایشات معمول برای تشخیص سندرم پلیکا چندان فایده ای ندارند اما می‌توانند به تشخیص دلایل دیگر بروز زانودرد کمک کنند.
انجام عکس‌برداری ساده با اشعه ایکس عادی است. ام ارای نیز ممکن است پلیکا را نشان دهد اما معمولا برای تشخیص بورسیت زانو، آسیب‌دیدگی رباط ، پارگی مینیسک، نرمی غضروف کشکک که می‌توانند علت بروز درد و متورم شدن مفصل زانو باشند مفید هستند.
روش های درمان سندرم پلیکا
- پرهیز از انجام فعالیتهایی که سبب تشدید درد میشوند.
- استفاده از کمپرس سرد
- استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی
- تزریق استروئید داخل مفصلی
- خارج کردن پلیکا از زانو با آرتروسکوپ توسط متخصص
احتمالاً پزشک برایتان داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی یا NSAIDS ها را تجویز می‌کند. این داروها برای فرونشاندن و سرکوب کردن درد و التهاب مصرف میشوند. گاهی ممکن است داروهای استروئیدی نیز توسط اکثر پزشکان توصیه شود اما استعمال این نوع داروها برای ورزشکاران ممکن است منع شود.
علاوه بر این استروئیدهای تزریقی از طریق کاهش التهاب و تورم غشای مفصلی به کاهش علائم سندرم پلیکا کمک می‌کنند. با این وجود میزان تزریق استروئید باید به‌طورعاقلانه وآگاهانه باشد. احتمال دارد که گاهی ورزشکاران با افزایش درد و تورم مفاصل زانو، بعد از تزریق این دارو دچار گرگرفتگی شوند که این مسئله پس از ۴۸ تا ۷۲ ساعت برطرف می شود.
جراحی
چنانچه درد سندرم پلیکا پس از گذشت چندین هفته فیزیوتراپی بهتر نشد ممکن است به انجام جراحی آرتروسکوپیک نیاز باشد.