سرطان پوست چیست؟/ برخی از عوامل خطرابتلا به سرطان پوست

بزرگترین عضو بدن پوست است که آن در مقابل نور خورشید، گرما، آسیب و عفونت بدن را حفظ می کند ،از طرفی پوست ،همچنین به کنترل دمای بدن، ذخیره آب و ویتامینD و چربی کمک می کند. پوست ،دارای چند لایه می باشد، اما دو لایه اصلی درم (لایه درونی یا درونی) و اپیدرم (لایه بالایی یا بیرونی) است.

سرطان پوست ،نوعی بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطان) ،در بافت های پوست تشکیل می شوند انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد.

رنگ پوست بدن،در معرض نور خورشید خطر ابتلا به سرطان پوست غیر ملانوم و کراتوز فعال را افزایش می دهد ؛ سرطان پوست غیر ملانوم و کراتوز فعال، معمولا به صورت یک تغییر در پوست ظاهر می شود. برای تشخیص سرطان پوست غیر ملانوم و کراتوز فعال، از آزمایشات یا روش هایی که پوست را مورد بررسی قرار می دهند، استفاده می شود.

سرطان پوست ارثی است.

هر چیزی که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می دهد، خطرناک است ، داشتن یک عامل خطر به این معنا نمی باشد که شما به بیماری سرطان دچار خواهید شد؛ از طرفی نداشتن عوامل خطر، به این معنا نمی باشد که شما سرطان نخواهید گرفت. اگر فکر می کنید در معرض خطر هستید، با پزشک خود صحبت کنید.

محققان دانشگاه استنفورد آمریکا پی بردند که بالاترین ریسک در بین بیمارانی وجود دارد که دارای تعداد دوره های زیاد «سرطان سلول پایه ای» (BCC) بوده اند؛ نوع قابل درمان سرطان پوست BCC است.

همچنین مطالعات نشان می دهد بیمارانی که در طول ۱۰ سال حداقل شش بار دچار BCC شدند بیش از حد میانگین در معرض ابتلا به سرطان های روده، سینه، پروستات و خون قرار داشتند.

در مطالعات قبلی ثابت شده است افرادی که به هر نوع سرطان پوست دچار می شوند با افزایش ریسک ابتلا به دیگر سرطان های پوست، بخصوص ملانوما، روبه رو هستند.

سرطان سلول پایه ای که عمدتا ناشی از قرارگیری در معرض نور ماوراءبنفش خورشید می باشد، قابل درمان است. اما زمانیکه افراد مکررا با عود این نوع سرطان روبه رومی شوند، علامت آسیب پذیری آنان در مقابل سرطان های دیگر هم می تواند باشد.

محققان به افرادی که دارای سابقه چندین بار BCC هستند توصیه می کنند که حتما در مورد سایر سرطان ها مثل سرطان های سینه و روده هم تحت غربالگری و معاینه قرار گیرند.

انواع سرطان پوست و نشانه‌های آن‌ها

در قسمت هایی از بدن که در معرض آفتاب قرار می‌گیرند مثل صورتتان، لب‌ها، پوست سر، گردن، گوش‌ها، قفسه سینه، سرطان پوست آغاز می‌شود. اما در دیگر نواحی بدن حتی کشاله ران یا بین انگشتان پا نیز ممکن است رشد کند

ملانوم
نادرترین، اما مرگبارترین نوع سرطان پوست ملانوم نام دارد. اغلب توسط لک‌های نامتقارن و با مرزهای نامنظم شناخته می‌شود.

کراتوز فعال
همچنین نام دیگر آن کراتوز خورشیدی نیز می باشد، یک وضعیت پیش سرطانی یا ضایعه پیش بدخیم می باشد. این ضایعه معمولاً، سفت، قرمز و حالتی پوسته‌ پوسته دارد و اندازه آن فرق می‌کند و اغلب روی گوش‌ها، صورت، لب‌ها، پشت دست و بازوها تشکیل می‌شود. ممکن است دردناک و خارش‌دارنیز باشد.

کارسینوم سلول بازال
شایع‌ترین نوع سرطان پوست کارسینوم سلول بازال است. رشد آن بسیار کند و قابل درمان است. این ضایعات نقاطی هستند که معمولا روی صورت، گردن و گوش‌ها رشد می‌کنند. آن‌ها تمایل زیادی به تشکیل چربی یا زخم دارند و به‌راحتی خونریزی می‌کنند.

کارسینوم سلول سنگفرشی
دومین نوع شایع این سرطان، کارسینوم سلول سنگفرشی می باشد که مانند کارسینوم سلول بازال است. درمان آن وقتی که تنها نقطه‌هایی از آن روی بدن تشکیل‌ شده، آسان است.

کارسینوم سلول مرکزی
این نوع سرطان پوست بسیارنادر است اما از انواع خطرناک آن می باشد و می‌تواند به‌ سرعت رشد کرده و در قسمت‌های مختلف بدن گسترش می یابد. کارسینوم سلول مرکزی کوچک و بدون درد، بنفش ، قرمز و یا صورتی است. بسیار سفت به نظر می‌رسد و حتی ممکن است براق باشد.

برخی از عوامل خطر سرطان پوست

عوامل خطر برای کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی، عبارتند از:

قرار گرفتن در معرض نور خورشید طبیعی یا نور خورشید مصنوعی (از جمله برنزه شدن بدن،) برای مدت زمان طولانی.

پوست لطیفی که دارای کک و مک است، و به راحتی خواهد سوخت، برنزه نمیشود و یا خیلی کم سبزه می باشد.
چشم های سبز یا آبی یا چشم های رنگی دیگر.
مو بلوند یا قرمز.
داشتن کراتوز فعال.
درمان گذشته با تابش.
داشتن یک سیستم ایمنی ضعیف.
داشتن تغییرات خاصی در ژن های مرتبط با سرطان پوست.
قرار گرفتن در معرض آرسنیک.

روش های برداشتن ضایعه‌های پوستی برای درمان سرطان پوست

درصورتی‌ که سرطان پوست در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، معمولا می توان با برداشتن ضایعه‌های پوستی آن را درمان کرد. این کار به روش‌های زیر انجام می‌شود.

۱. کرایوسرجری
در روش کرایوسرجری زایده‌ی پوستی را در معرض نیتروژن مایع قرار می‌دهند. سپس آن زایده بدون هیچ‌گونه برش یا شکافی از بین رفته یا کوچک می‌شود. از این روش معمولا برای درمان آکتینیک کراتوزاستفاده استفاده می کنند.

۲. خشک کردن الکتریکی و کورتاژ
در این روش ضایعه‌ی پوستی را با وسیله‌ای به نام کورت (ابزاری قاشق‌مانند) برمی دارند. سپس محل موردنظر با استفاده از یک سوزن و با کمک انرژی الکتریکی سوزانده شده تا هرگونه اثر باقی‌مانده از سلول‌های سرطانی از بین می رود.

۳. کِرِم‌ها
ممکن است پزشک کِرِم‌های موضعی مانند ایمیکویمود (آلدارا، زیکلارا) و ۵-فلوروراسیل (کاراک، افودکس) را برای درمان ضایعه‌ی پوستی تجویز کند. استفاده از این کرم‌ها به‌مدت چند هفته برای درمان آکتینیک کراتوز و سرطان سلول پایه‌ای سطحی توصیه می‌شوند.

۴. جراحی اکسیژنال
درروش جراحی اکسیژنال محل ضایعه‌ی پوستی و اطراف آن، با استفاده از یک اسکالپل (تیع جراحی) برداشته می‌شود. سپس محل موردنظر برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی، دوباره مورد آزمایش قرار می‌گیرد. اگر سلول‌های سرطانی یافت شدند، این روند مجددا تکرار خواهد شد.

هنگامی که سرطان به غدد لنفاوی یا دیگر اندام‌ها گسترش یابد، به درمان‌های پیشرفته‌تری مانند شیمی‌درمانی یا عمل‌های جراحی نیز نیاز خواهد بود.

کاهش احتمال بروز سرطان پوست

با رعایت موارد زیر، می‌توانید احتمال بروز سرطان پوست را کاهش بدهید:

استفاده روزانه از کرم ضدآفتاب با حداقل SPF ۳۰ . کرم ضدآفتاب را ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن، روی پوست‌تان بمالید.
اگر میزان تعرق‌تان بالامی باشد یا شنا می‌کنید، هر ۲ ساعت کرم ضدآفتاب خود را مجدد استفاده کنید.
از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات اوج تابش نور آن(ساعت ۱۰ تا ۱۶) خودداری کنید. اگر مجبورهستید در این ساعات بیرون بروید، از عینک آفتابی، کلاه و لباس روشنی استفاده کنید که سطح پوست‌تان راکاملا بپوشاند.
حداقل در ماه یک مرتبه پوست‌تان را بررسی کنید تا مطمئن شوید مشکل پوستی ندارید.
سالی یک‌بار برای معاینه‌‌ی پوست به پزشک مراجعه کنید.