دسیکاتور Desiccators چیست ؟ /انواع دسیکاتور
دسیکاتور (به فرانسوی: Dessiccateur) (به انگلیسی: Desiccator) یکی از ابزارهای آزمایشگاهی است که برای خشک کردن مواد جامد به‌ویژه رسوبات از آن استفاده می‌شود.
بوته‌های چینی برروی پایه‌هایی در دسیکاتور قرار گرفته و درِ دسیکاتور با روغنی چفت می‌شود (برای جلوگیری از اتلاف انرژی) و باعث می‌شود دمای بسیار بالایی در دسیکاتور ایجاد شود
دسیکاتور ظرف شیشه‌ای درپوش داری است که برای نگهداری اشیاء در فضای خشک استفاده می‌شود
به عبارتی دیگر
وسیله ای قابلمه مانند از جنس فلز یا شیشه (پیرکس) که هوا قادر به نفوذ به آن نیست و برای نگه داشتن مواد شیمیایی که به رطوبت حساسند و همچنین خشک کردن مواد مختلف مثل خاک توسط خلاء و یا جلوگیری از نفوذ اضافه رطوبت بوسیله سلیکاژل کاربرد دارد
دارای دو قسمت است: قسمت پایین آن محل قرار دادن ماده نم گیر است که معمولا حاوی مواد جاذب الرطوبه ای مانند اسید سولفوریک غلیظ، سیلیکاژل، فسفر پنتا اکسید و کلسیم کلراید انیدر (بی آب) استفاده می شود. قسمت بالای آن محل قرار دادن ماده ای است که به منظور خشک کردن در دسیکاتور قرار داده می شود. قسمت بالای آن به وسیله صفحه مشبکی از قسمت پایین جدا می شود.
بوته های چینی یا پلاتینی پس‌از انتقال از کوره و همچنین مواد خشک شده در اون را برای سرد کردن و جلوگیری از جذب رطوبت در دسیکاتور نگهداری می‌کنند
در قسمت پایه دسیکاتور مقداری عامل خشک کننده شیمیائی می‌ریزند. سیلیکاژل، کلرید سدیم بی آب ، سولفات کلسیم (Drierite) و پرکلرات منیزیم (Anhydrone یاDehydrite) از انواع عوامل خشک کننده مورد استفاده در دسیکاتور می‌باشند. این مواد پس از جذب رطوبت ، تغییر رنگ داده و غیرفعال می‌شود . بنابراین برای احیاء این مواد ، آنها را در اون قرار می‌دهند. بعنوان مثال سیلیکاژل را در دما ی ۱۸۰- ۱۵۰ درجه حرارت و Drierite را در دمای ۲۵۰ – ۲۳۰ درجه حرارت در اون قرار داده و احیاء می‌کنند.
بوته یا ظرف حاوی نمونه در دسیکاتور روی یک صفحه سوراخ‌دار می‌گذارند. لبه‌های سمباده‌ای که کمی گریس کاری شده ، بند محکمی بین پایه و در پوش بوجود می‌آورد.
نکات ضروری در موقع استفاده از دسیکاتور
زمانی که بوته داغ در دسیکاتور گذاشته شد، در حدود ۵ تا۱۰ ثانیه باید فرصت داده شود که هوای درون دسیکاتور گرم و منبسط گردد و سپس درپوش را به آرامی بر روی آن قرار گیرد. درصورت باز کردن مجدد، باید درپوش دسیکاتور به آرامی بر روی آن لغزانده شود.
لبه‌های سنباده‌ای دسیکاتور را باید با کمی وازلین سفید یا روغن خاص دیگر مانند گریس سیلیکون ،اندود کرد تا کاملا هوابندی شود. روغن اضافی ممکن است باعث لغزیدن درپوش و شکستن آن گردد
باید درپوش دسیکاتور همیشه روی آن باشد .اگر مدت زیادی درپوش را بردارند، اولا ماده خشک کننده(مانند سیلیکاژل) رطوبت جذب کرده و غیرفعال می‌شود و ثانیا ممکن است مدتها طول بکشد تا ماده خشک کننده بتواند رطوبت هوای وارد شده به دسیکاتور را جذب کند و دوباره فضای خشک درون دسیکاتور مثل اول شود.
در مدت خنک شدن بوته چندین مرتبه شیر هوا را باز و بسته کنید تا از ایجاد خلاء در داخل دسیکاتور جلوگیری شود
چون سرپوش دسیکاتور لغزنده است، هنگام جابه جا کردن دسیکاتور، باید سرپوش آن را با دست، محکم نگهداشت.
یک نوع دسیکاتور برای نگهداری مواد که به رطوبت حساسند کاربرد دارد که حاوی سلیکا ژل است برای گرفتن رطوبت هوای داخل دسیکاتور
نوع دیگر دسیکاتور ، دسیکاتور خلاء است که در بالای درب آن شیری تعبیه شده برای خالی کردن هوای داخل دسیکاتور که بیشتر برای خشک کردن مواد کاربرد دارد
