دسيكاتور Desiccators چيست ؟ /انواع دسیکاتور
دسیکاتور (به فرانسوی: Dessiccateur) (به انگلیسی: Desiccator) یکی از ابزارهای آزمایشگاهی است که برای خشک کردن مواد جامد به‌ویژه رسوبات از آن استفاده می‌شود.
بوته‌های چینی برروی پایه‌هایی در دسیکاتور قرار گرفته و درِ دسیکاتور با روغنی چفت می‌شود (برای جلوگیری از اتلاف انرژی) و باعث می‌شود دمای بسیار بالایی در دسیکاتور ایجاد شود
دسيكاتور ظرف شيشه‌اي درپوش داري است كه براي نگهداري اشياء در فضاي خشك استفاده مي‌شود
به عبارتی دیگر
وسیله ای قابلمه مانند از جنس فلز یا شیشه (پیرکس) که هوا قادر به نفوذ به آن نیست و برای نگه داشتن مواد شیمیایی که به رطوبت حساسند و همچنین خشک کردن مواد مختلف مثل خاک توسط خلاء و یا جلوگیری از نفوذ اضافه رطوبت بوسیله سلیکاژل کاربرد دارد
دارای دو قسمت است: قسمت پایین آن محل قرار دادن ماده نم گیر است که معمولا حاوی مواد جاذب الرطوبه ای مانند اسید سولفوریک غلیظ، سیلیکاژل، فسفر پنتا اکسید و کلسیم کلراید انیدر (بی آب) استفاده می شود. قسمت بالای آن محل قرار دادن ماده ای است که به منظور خشک کردن در دسیکاتور قرار داده می شود. قسمت بالای آن به وسیله صفحه مشبکی از قسمت پایین جدا می شود.
بوته هاي چيني يا پلاتيني پس‌از انتقال از كوره و همچنين مواد خشك شده در اون را براي سرد كردن و جلوگيري از جذب رطوبت در دسيكاتور نگهداري مي‌كنند
در قسمت پايه دسيكاتور مقداري عامل خشك كننده شيميائي مي‌ريزند. سيليكاژل، كلريد سديم بي آب ، سولفات كلسيم (Drierite) و پركلرات منيزيم (Anhydrone ياDehydrite) از انواع عوامل خشك كننده مورد استفاده در دسيكاتور مي‌باشند. اين مواد پس از جذب رطوبت ، تغيير رنگ داده و غيرفعال مي‌شود . بنابراين براي احياء اين مواد ، آنها را در اون قرار مي‌دهند. بعنوان مثال سيليكاژل را در دما ي 180- 150 درجه حرارت و Drierite را در دماي 250 – 230 درجه حرارت در اون قرار داده و احياء مي‌كنند.
بوته يا ظرف حاوي نمونه در دسيكاتور روي يك صفحه سوراخ‌دار مي‌گذارند. لبه‌هاي سمباده‌اي كه كمي گريس كاري شده ، بند محكمي بين پايه و در پوش بوجود مي‌آورد.
نکات ضروری در موقع استفاده از دسیکاتور
زماني كه بوته داغ در دسيكاتور گذاشته شد، در حدود 5 تا10 ثانيه بايد فرصت داده شود كه هواي درون دسيكاتور گرم و منبسط گردد و سپس درپوش را به آرامي بر روي آن قرار گيرد. درصورت باز كردن مجدد، بايد درپوش دسيكاتور به آرامي بر روي آن لغزانده شود.
لبه‌هاي سنباده‌اي دسيكاتور را بايد با كمي وازلين سفيد يا روغن خاص ديگر مانند گريس سيليكون ،اندود كرد تا كاملا هوابندي شود. روغن اضافي ممكن است باعث لغزيدن درپوش و شكستن آن گردد
بايد درپوش دسيكاتور هميشه روي آن باشد .اگر مدت زيادي درپوش را بردارند، اولا ماده خشك كننده(مانند سيليكاژل) رطوبت جذب كرده و غيرفعال مي‌شود و ثانيا ممكن است مدتها طول بكشد تا ماده خشك كننده بتواند رطوبت هواي وارد شده به دسيكاتور را جذب كند و دوباره فضاي خشك درون دسيكاتور مثل اول شود.
در مدت خنك شدن بوته چندين مرتبه شير هوا را باز و بسته كنيد تا از ايجاد خلاء در داخل دسيكاتور جلوگيري شود
چون سرپوش دسیکاتور لغزنده است، هنگام جابه جا کردن دسیکاتور، باید سرپوش آن را با دست، محکم نگهداشت.
یک نوع دسیکاتور برای نگهداری مواد که به رطوبت حساسند کاربرد دارد که حاوی سلیکا ژل است برای گرفتن رطوبت هوای داخل دسیکاتور
نوع دیگر دسیکاتور ، دسیکاتور خلاء است که در بالای درب آن شیری تعبیه شده برای خالی کردن هوای داخل دسیکاتور که بیشتر برای خشک کردن مواد کاربرد دارد
