بیماری خراش گربه چیست؟/علائم و راه درمان
بیماری خراش گربه چیست؟/علائم و راه درمان
بیماری خراش گربه (Cat-scratch disease) اغلب در کودکان، پس از یک یا دو هفته در اثر چنگ زدن، گازگرفتن و لیسیدن انسان توسط گربه آلوده به باکتری ایجاد می‌شود.
خراش گربه
آیا شما از آن دسته افرادی هستید که گربه (مخصوصا بچه گربه) را دوست دارید؟ آیا در منزلتان گربه وجود دارد؟ آیا شما می‌دانید که این حیوان ملوس، ممکن است شما را بیمار کند؟
چشمان گربه آنقدر ملوس است که نمی‌توانید از ناز و نوازش کردن آن دست بکشید. زندگی مشترک با حیوانات، باعث انتقال و بروز بیماری‌های مختلفی در انسان‌ها می‌شود. بیماری‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی از راه تماس پوستی و یا دهانی به انسان منتقل می‌شود.
امیدوارم با خواندن این مطلب، مقداری به سلامت خود و کودک دلبندتان توجه کنید.
بیماری خراش گربه (Cat-scratch disease)
از بیماری‌های باکتریایی، منتقله از حیوانات به انسان است. این بیماری اغلب در کودکان، پس از یک یا دو هفته در اثر چنگ زدن، گازگرفتن و لیسیدن انسان توسط گربه آلوده به باکتری ایجاد می‌شود.
به طور معمول زیر ناخن گربه، یک‌سری میکروب وجود دارد که در صورت چنگ زدن گربه، به فرد منتقل می‌شوند. پس از انتقال این میکروب‌ها، انسان تا سه روز متوالی تب می‌کند و گاهی نیز دچار تهوع و سردرد می‌شود.
خوشبختانه در اغلب اوقات بیماری خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند.
خصوصیات بیماری خراش گربه
این بیماری مسری نیست. این بیماری معمولا جنس مذکر را مبتلا می‌کند.
این بیماری، در فصول پاییز و زمستان و در هوای معتدل بیشتر بروز می‌کند.
از آنجایی که این بیماری توسط کک گربه هم منتقل می‌شود، پس باید مراقب حشراتی که در موهای این حیوان هستند نیز باشید
انتقال بیماری خراش گربه
بچه گربه‌ها در انتقال بیماری نقش مهم‌تری دارند، زیرا بیشتر از گربه‌های بالغ این باکتری‌ها را در خون خود حمل می‌کنند.
نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که کک‌ها به عنوان ناقل این بیماری در میان گربه‌ها هستند.
همچنین گزارش شده است که این باکتری در کنه وجود دارد. ولی انتقال بیماری توسط نیش کنه ثابت نشده است.
علت بیماری
امروزه گمان می‌رود که باکتری بارتونلا هنسلا، تنها عامل مسبب بیماری خراش گربه باشد.
نزدیک به نیمی از گربه‌ها در طول زندگی خود مدتی ناقل این باکتری بوده‌اند.
این باکتری گربه را دچار بیماری نمی‌کند و در بزاق گربه زندگی می‌کند تا از راه خراش یا گازگرفتن گربه ( به‌خصوص بچه گربه) به انسان منتقل می‌شود.
از آنجایی که این بیماری توسط کک گربه هم منتقل می‌شود، پس باید مراقب حشراتی که در موهای این حیوان هستند نیز باشید.
علائم بیماری خراش گربه
گازگرفتگی یا خراشی که بهبود پیدا نمی‌کند یا بدتر می‌شود.
معمولا ۴ تا ۱۰ روز پس از تماس انسان با یک گربه، یک ضایعه پوستی در منطقه آسیب دیده ایجاد می‌شود.
سپس غدد لنفاوی سر و گردن و یا زیر بغل بزرگ و دردناک می‌شوند.
قرمزی یا جوش‌های چرکی در محل زخم ایجاد می‌شود.
علائمی مشابه آنفلوآنزا از جمله: ضعف، تب، لرز، کوفتگی، بیقراری، بدن‌درد، دل‌درد، کمردرد، سردرد، کاهش اشتها و گاهی تشنج نیز ممکن است در فرد بیمار دیده شوند.
عوارض بیماری
خطر معمولاً در کسانی وجود دارد که نقص سیستم ایمنی، ایدز یا دیابت دارند.
از جمله عوارض ایجاد شده در این افراد عبارت است از:
تشنج
ضایعات چشمی
التهاب ملتحمه چشم همراه با التهاب و تورم غدد لنفاوی نزدیک به گوش
ضایعات پوستی : این ضایعات، سپس به استخوان و سایر نواحی بدن انتشار می‌یابند.
ضایعات کبدی و طحال
التهاب مغز (آنسفالیت)
التهاب عصب
جنون
مننژیت
گلودرد
تشخیص بیماری خراش گربه
داشتن سابقه تماس با گربه (به خصوص گاز گرفتگی و پنجه زدن) کمک کننده می‌باشد، به ویژه اگر یک غده لنفاوی نیز در نزدیکی آن ناحیه بزرگ شده باشد.
آزمایش‌های دیگری از قبیل: آزمایش پوستی ناحیه خراش و یا رنگ آمیزی رسوب نقره از بیوپسی غدد لنفاوی باکتری در زیر میکروسکوپ نیز به تشخیص بیماری کمک می‌کند.
درمان بیماری
بیماری معمولاً خود به خود، همراه یا بدون درمان، در مدت یک ماه بهبود می‌یابد.
در بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی بدن، عوارض و علائم بیماری شدیدتر است، و به همین خاطر نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک می‌باشد. آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند: ریفامپین، سیپروفلوکساسین، کوتریموکسازول، آزیترومایسین و داکسی سایکلین برای درمان استفاده می‌شوند.
نیمی از گربه‌های خانگی حامل باکتری بارتونلا هنسلا هستند
تقریبا نیمی از گربه‌ها حتی گربه‌های خانگی که به ظاهر تمیز هستند، حامل باکتری بارتونلاهنسلا هستند که در گربه بیماری ایجاد نمی‌کند ولی اگر باکتری وارد بدن انسان شود، باعث بروز بیماری خواهد شد. بیماری خراش گربه نیز همان‌طور که از نامش پیداست، از طریق چنگ زدن، گاز گرفتن و لیس زدن پوست انسان توسط گربه ایجاد و باعث بروز تب ۳-۲ روزه و تورم غدد لنفاوی در اطراف ناحیه زخم می‌شود. تورم حدود ۱ یا ۲ هفته بعد از ایجاد خراش در پوست همان ناحیه به وجود می‌آید؛ یعنی اگر خراش در ناحیه گردن، باشد غدد لنفاوی اطراف گردن و اگر خراش در محل بازو باشد، غدد لنفاوی زیر بغل متورم می‌شوند. بیماری خراش گربه اصلا خطرناک نیست و تورم غدد لنفاوی به مرور و ظرف مدت ۱ ماه برطرف می‌شود. کودکان به‌دلیل اینکه تماس بیشتری با گربه‌ها دارند بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. بیماری به درمان دارویی نیاز ندارد ولی اگر علائمی مانند آنفلوانزا، تب شدید، تهوع و استفراغ، ضعف و کاهش اشتها، تورم غدد لنفاوی همراه با درد شدید و دانه‌های ریز پوستی در بیمار ایجاد شود، حتما نیازمند درمان است. بیماری خراش گربه به ندرت ممکن است اندام‌های حیاتی مانند قلب و کلیه‌ها را گرفتار کند ولی در افراد دچار نقص سیستم ایمنی، بیماری ایدز، دیابت و… علائم خطرناکی ایجاد می‌کند. تست‌های آزمایشگاهی‌ای هم وجود دارد که به کمک آنها می‌توان بیماری را تایید کرد.
شستشوی دست با آب و صابون یادتان نرود!
اما نکته مهم آلوده بودن بزاق حیوانات است. حیوانات برای تمیز کردن خودشان بدن و دست و پایشان را لیس می‌زنند. پس هیچ‌گاه نباید به تمیز بودن آنها اعتماد کرد. بنابراین خانواده‌هایی که گربه نگه می‌دارند حتما باید گربه را به دامپزشک نشان دهند و از تمیز بودن آن مطمئن شوند.
اگر دچار خراش پوستی در اثر حمله گربه شدید، اولین و بهترین کار شستن بلافاصله ناحیه زخم با آب و صابون است. در صورتی که محل زخم عمیق است حتما باید به پزشک مراجعه کنید چون زخم‌هایی که عمیق هستند نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک و پیگیری دقیق‌تری دارند.
پنجه گربه ممکن است به خاک هم آلوده باشد. احتمال دارد میکروب کزاز در خاک وجود داشته باشد. در این مواقع باید مطمئن شویم بیمار در چند سال اخیر واکسن دریافت کرده یا نه.
اگر واکسیناسیون انجام نشده بود لازم است واکسن کزاز یا حتی ایمونوگلوبین کزاز هم تزریق شود.
یکی از خطرهایی که به‌خصوص از سوی حیوانی مانند سگ، انسان را تهدید می‌کند، خطر هاری است که آن هم نیاز به تزریق واکسن دارد.