انواع انگل معده و علل و علائم آن ها

انگل اصطلاحی است که اغلب آزادانه برای هر میکروبی که موجب آلودگی بخشی از بدن می شود، به کار برده می شود. با این حال، انگل موجودی است که در یک ارگانیسم میزبان زندگی می کند، مواد مغذی میزبان خود را مصرف می کند و بدون ایجاد هر گونه بیماری شدید یا مرگ در میزبان، به زندگی خود ادامه می دهد. اما اشکال دیگری از موجودات کوچک وجود دارند که اشاره به باکتری ها، تک یاخته ها و ویروس ها دارند و می توانند منجر به بیماری شود و گاهی حتی مرگبار هستند. اصطلاح انگل معده اغلب با انگل های روده ای مانند کرم ها، باکتری های معده مانند هلیکوباکترپیلوری و یا ویروس ها، باکتری ها و تک یاخته هایی که می توانند موجب اسهال و استفراغ شوند، اشتباه گرفته می شوند. در حالی که انگل معده و انگل روده کاملا از یکدیگر مجزا هستند. کرم های انگلی می توانند از آلودگی های طولانی مدت دستگاه گوارش ایجاد شده و سال ها و ماه ها بدون حتی کوچکترین علائم، به زندگی خود ادامه دهند. پاتوژن های میکروسکوپی مانند باکتری ها، تک یاخته ها و ویروس هایی که به علت بیماری های کوتاه مدت ایجاد می شوند معمولا با علائم شدید همراه هستند.

معده یک محیط بسیار اسیدی است اما کرم های انگلی می توانند در آن رشد کنند. در مقابل روده، زیستگاه مورد نظر برای کرم های انگلی روده می باشد. حتی بسیاری از باکتری ها، تک یاخته ها و ویروس ها نمی توانند به مدت طولانی در معده رشد کرده و به بیماری های حاد دستگاه گوارش منتهی شوند. با این حال، برخی از باکتری ها (به طور خاص هلیکوباکترپیلوری) قادر است در محیط اسیدی و خشن معده انسان زنده بماند.

انواع انگل معده

همانطور که ذکر شد بین انگل و اشکال مختلف دیگر موجودات ریز مانند باکتری ها تفاوت وجود دارد. اما همه این موجودات انگل هستند. برخی از آن ها به طور طبیعی و بدون ایجاد بیماری، در شرایط عادی، در روده انسان زندگی می کنند. برخی نیز می توانند با عفونت ایجاد شده و یا خودشان ایجاد عفونت کنند.

باکتری های خوب روده

گونه های مختلفی از باکتری ها و مخمرها در روده انسان زندگی می کنند. این موجودات به طور عمده در روده بزرگ وجود دارند. این موجودات به نام انگل های طبیعی روده و یا باکتری خوب روده شناخته می شوند. این میکروب ها انگل نیستند.

بین انسان و باکتری های مفید روده، یک رابطه همزیستی وجود دارد به طوری که انسان از باکتری ها و باکتری ها نیز از انسان بهره می برند. هنگامی که این باکتری ها و مخمر ها ریشه کن می شوند و یا تعداد آن ها کم می شود، معمولا کارکرد دستگاه گوارش انسان با اختلال مواجه می شود. باکتری های خوب روده در معده نیز وجود دارند.

هلیکوباکتر پیلوری

هلیکوباکتر پیلوری (H.pylori) یک باکتری مارپیچی شکل با طرح های دم مانند (flagellae) هستند که می تواند معده را آلوده کنند. مکانیزم این نوع از انگل معده برای زنده ماندن به محیط اسیدی معده نیاز دارد. این باکتری ها لانه خود را بر روی سطح معده می سازند. سپس با هوشمندی کامل، آنزمی از خود منتشر می کنند که خاصیت قلیایی داشته و به این ترتیب محیط اطراف محل زندگی خود را از حالت اسیدی خارج می کند. هلیکوباکترپیلوری یکی از علل شایع گاستریت است.

جوجو معده

جوجو معده اصطلاحی گستاخانه است که به جای نام پزشکی ویروس ها، باکتری ها و پروتوزا که می توانند معده را آلوده کنند، استفاده می شود. اغلب این جوجو ها در روده کوچک و بزرگ زندگی کرده و عامل اسهال و استفراغ هستند. برخی از این باکتری های حاوی سمومی هستند که می توانند بیماری ایجاد کنند. باکتری هایی که حاوی این سموم هستند عمدتا از طریق مواد غذایی به بدن منتقل می شوند و به همین خاطر به آن ها مسمومیت غذایی گفته می شود. انواع این باکتری ها عبارتند از:

• گاستروانتریت ویروسی ناشی از آدنوویروس ها، rotaviruses و noroviruses.
• گاستروآنتریت باکتریایی ناشی از اشرشیاکلی، شیگلا، سالمونلا و کمپیلوباکتر.

انگلهای روده ای

انگل های روده اصطلاحی که عمدتا مترادف با کرم های روده است. اما در شکل دوم خود، آن ها یک ارگانیسم تک سلولی هستند که باعث بیماری هایی مانند انگل، ژیاردیازیس، و ابتلا به بیماری توکسوپلاسموز می شوند. با این حال، تمرکز ما در این مقاله بر روی شکل اول آ ن ها، یعنی کرم های روده می باشد.

کرم ها، موجودات چند سلولی هستند که می توانند در روده (و نه معده) برای مدت زمان طولانی زندگی کنند. کرم روده شایع در انسان عبارتند از کرم های نواری، کرم های گرد و کرمک. این کرم ها از مواد غذایی هضم شده در روده انسان تغذیه می کنند.

علل ایجاد انگل معده

انگل معده و یا باکتری ها، بسته به نوع انگل می تواند از راه های مختلفی وارد بدن انسان شوند. این انتقال می تواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد. انتقال غیر مستقیم این مواد می تواند از طرق مختلف مثل هوا به بدن انجام شود. در ادامه به روش های انتقال انگل معده اشاره می کنیم.

اشکال مختلف انتقال انگل معده
آب و غذا

مصرف غذا و آب آلوده به انگل و یا باکتری ها، یکی از روش های شایع انتقال انگل معده است. به عنوان مثال مصرف تخم مرغ فاسد می تواند موجب انتقال به این شیوه شود. البته اغلب انتقال ها به این روش به دلیل وجود ذرات بسیار کوچک مدفوع، که در آن ها تخم انگل وجود دارد، انجام می شود.

ترشحات

ترشحات فرد آلوده، مانند بزاق و مخاط بینی، ممکن است حاوی انگل و باکتری باشد که پس از عطسه و یا سرفه در هوا منتشر می شوند. سپس می توانند توسط فرد دیگر از طریق استنشاق و یا قورت این قطرات دریافت شوند.

تماس مستقیم

ترشحات و یا ذرات مدفوع فرد آلوده می تواند انگل را از طریق تماس مستقیم مانند لمس کردن گسترش دهد. البته آلوده شدن به انگل معده از این طریق بیشتر افرادی را که در ازمایشگاه های کار می کنند و به طور مستقیم با مدفوع سر و کار دارند، تحت تاثیر قرار می دهد. البته گاهی نیز افراد عادی با عدم رعایت بهداشت، پس از اجابت مزاج و نشستن دست ها به این انگل ها مبتلا می شوند.

اشیاء

ذرات مدفوع و ترشحات حاوی باکتری ها، انگل ها و یا تخم آن ها می توانند از طریق اشیاء بی جان مانند دستگیره و یا ظروف، به طور غیر مستقیم به بدن انسان منتقل شوند.

حامل ها

برخی از حشرات نیزمی توانند ناقل انگل معده باشند. این حشرات به عنوان حامل شناخته می شوند و به صورت مکانیکی عفونت را از فرد بیمار به فرد سالم، از طریق گزش و یا روش های مشابه، منتقل می کنند.

مسافرت

گرچه باکتری ها و انگل معده در همه جا وجود دارند اما در برخی از مناطق جهان، احتمال ابتلا بیشتر است. مناطق و کشورهایی که سطح بهداشت عمومی پایینی دارند از این دست مناطق به شمار می آیند. روش معمول گسترش در این مناطق، از طریق غذا و آب آلوده، ترشحات بدن فرد آلوده و یا تماس مستقیم با حامل ها می باشد.

علائم و نشانه های انگل معده

علائم و نشانه های حادی که به احتمال زیاد با باکتری ها، ویروس ها و یا تک یاخته ها همراه است، عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• حالت تهوع
• درد شکم
• تب
• بی قراری
• از دست دادن اشتها

با این حال، برخی از میکروب ها مانند تک یاخته ها می توانند عفونت های طولانی مدت به خصوص در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، ایجاد کنند.

علائم و نشانه های مزمن نیز اغلب با انگل ها و به طور عمده، با کرم های روده همراه هستند. البته ممکن است هیچ علامت و نشانه ای در ابتدا وجود نداشته و حتی زمانی که مبتلا شده اید نیز شرایط حادی در دستگاه گوارش نداشته باشید. اما در شرایط کلی علائم و نشانه هایی که با انگل معده همراه هستند عبارتند از:

• اسهال
• حالت تهوع
• استفراغ
• دردهای شکمی
• خارش مقعد
• خستگی
• کاهش وزن

به یاد داشته باشید که از روی علائم و به تنهایی نمی توان انگل معده و باکتری های آن را تشخیص داد بلکه برای تشخیص دقیق باید آزمایش های مختلف از خون و مدفوع انجام شود.

انواع انگل معده و علل و علائم آن ها