مهمترین بیماری‌های ناحیه تناسلی در مردان چیست؟
در رشته اورولوژی در سال‌های اخیر طبقه‌بندی جدیدی انجام شده که بیماری‌های این رشته را به ۶ یا ۷ رشته تخصصی تقسیم می‌کند و در کنگره‌های علمی نیز از همین تقسیم بندی تبعیت می‌شود.
براساس این تقسیم بندی بیماری‌های اورولوژی به چند دسته بیماری‌های کلیه و پیوند کلیه، اورولوژی زنان، اورولوژی اطفال، انکولوژی یا سرطان در اورولوژی، اندرولوژی (شامل بیماری‌های عقیمی و ناتوانی جنسی مردان) اندریولوژی (شامل روش‌های غیر تهاجمی از‌جمله برای دفع سنگ و اورولوژی ترمیمی (جراحی‌های ظریف و مشکل) دسته بندی می‌شود.
بقیه بیماری‌ها شامل عفونت‌های دستگاه تناسلی و دفع ادرار نیز در گروه دیگری دسته بندی می‌شود که اورژانس‌های اورولوژی را هم در این دسته آخر قرار می‌دهند.
سرطان آلت
سرطان آلت گونه نادری از سرطان است که در اثر تقسیم و رشد غیرقابل کنترل سلول‌های غیرطبیعی آلت بروز می‌یابد. بعضی تومورهای غیرسرطانی خوش خیم تبدیل به سرطان آلت می‌شوند.
سرطان پروستات
یکی از این بیماری‌ها سرطان پروستات است که امروزه با معرفی تست PSA در سال‌های اخیر ما هم در کشور این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهیم، درحالی که قبلاً این طور نبود؛ مثلا یک آقای مسن ۵۰ یا ۶۰ ساله به‌علت اینکه زمین خورده بود و دچار شکستگی کوچکی شده است به پزشک مراجعه می‌کرد و ما گراف می‌گرفتیم و متوجه سرطان پروستات می‌شدیم. آن موقع معمولاً بیماری هنگامی تشخیص داده می‌شد که بسیار پیشرفت کرده بود و درمان آن سخت‌تر بود. اما امروزه با تست PSA می‌توانیم به موقع این بیماری را تشخیص دهیم و درمان کنیم.
علائم بیماری سرطان پروستات
مهمترین علامت این بیماری نامنظم شدن ادرار است. گاهی فرد مجبور است چندین بار هنگام شب برای ادرار از خواب بیدار شود و گاهی مجبور است به سرعت خود را به دستشویی برساند تا مثانه را تخلیه کند. علائم در همین حد است و خیلی زیاد نیست ولی یک بیماری خطرناک و سرطان نهفته است که در مراحل پیشرفته به جراحی‌های بزرگ و درمان‌های متعدد، سخت و خطیر نیاز دارد؛ بنابراین مهمترین علامت این بیماری اختلال در ادرار است که به‌خصوص در بین مردان بالای ۴۵ سال دیده می‌شود. این افراد حتماً باید با یک متخصص اورولوژیست مشورت کنند و ویزیت شوند.
سرطان مثانه
سرطان دیگر که به‌خصوص در کشور ما شیوع بیشتری دارد، سرطان مثانه است. این بیماری از بافت خود مثانه به‌وجود می‌آید و گاهی از کلیه و حالب که محل عبور ادرار است به‌وجود می‌آید ولی عمدتاً در مثانه است. این بیماری هم تقریباً بدون علامت است، تنها علامت آن پیدا شدن خون در ادرار است که در مراحل اولیه به وضوح دیده نمی‌شود و گاهی به‌صورت یک تغییر رنگ جدی در ادرار مشاهده می‌شود.
مردان به‌خصوص مردانی که در معرض مواد خاصی هستند، مثلاً مردان سیگاری یا افرادی که مواد افیونی مصرف می‌کنند یا در صنایع مثلاً صنایع کشتی‌سازی، لاستیک‌سازی یا حتی خشکشویی‌ها فعالیت می‌کنند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند، همچنین کسانی که در خانواده شان سابقه سرطان مثانه هست نیز در معرض این بیماری قرار دارند.
هر چه تومور سرطان مثانه بزرگتر باشد، نفوذ بیشتری به دیواره مثانه می‌کند و خونریزی بیشتر می‌شود اما هنگامی که به وضوح خون در ادرار دیده شود، بیماری خیلی پیشرفت کرده است. بنابراین مردان در هر سنی که باشند اگر با تغییر رنگ ادرار مواجه شدند باید آن را جدی بگیرند چون ممکن است علامت سرطان مثانه باشد. یک آزمایش ساده ادرار این مسئله را روشن می‌کند، البته وجود خون در ادرار صرفاً علامت سرطان مثانه نیست، ممکن است نشانه سنگ یا یک بیماری کلیوی نیز باشد که خطر جانی کمتری دارند.
آنچه مهم است و می‌تواند به سلامت و عمر فرد آسیب جدی وارد کند، سرطان مثانه است که هیچ درد و علامت دیگری ندارد. شیوع این بیماری نسبت به سرطان پروستات خیلی بیشتر است. در همه بخش‌های اورولوژی و در همه مناطق کشور همواره تعدادی از این بیماران بستری هستند. شاید حدود ۱۰ درصد بیماران اورولوژی کشور این دسته از بیماران باشند. بیشتر این بیماران هم افراد سیگاری و افرادی هستند که در صنایع با مواد شیمیایی سر و کار دارند.
سرطان بیضه
سومین سرطان ناحیه تناسلی سرطان بیضه است. این بیماری شیوع زیادی ندارد و به ندرت دیده می‌شود ولی بیماری خطیری است که یک راه تشخیص ساده دارد. درست مثل آنچه برای تشخیص زودرس سرطان سینه به خانم‌ها توصیه می‌کنند که سینه‌هایشان را خودشان به‌طورمرتب معاینه کنند، به آقایان هم توصیه می‌شود، خودشان بیضه‌هایشان را معاینه کنند و اگر هر تغییر و نامنظمی را در بیضه‌شان دیدند، فوری به پزشک مراجعه کنند.
این بیماری گاهی به‌صورت جمع شدن آب دور بیضه دیده می‌شود اما این نامنظمی الزاماً نشانه سرطان بیضه نیست و ممکن است یک التهاب ساده باشد ولی حتماً باید به پزشک اورولوژیست مراجعه شود. چون اگر سرطان بیضه باشد بسیار خطرناک و تهاجمی است و بلافاصله به داخل شکم دست‌اندازی می‌کند، در آن صورت باید جراحی‌های خیلی سنگینی برای درمان آن انجام داد. اما اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، خیلی راحت درمان می‌شود.
بیماری های اورژانسی بیضه
تورسیون بیضه
در دوران بلوغ مردان ممکن است بیضه دور طنابی که عروق بیضه را تامین می‌کند، بپیچد و یک حالت گردش پیدا کند، این هیچ ربطی به حالت فرد یا شکل خوابیدن ندارد.
خودبه‌خود اتفاق می‌افتد و «تورسیون» بیضه نام دارد، اگر چنین حالتی اتفاق بیفتد فرد باید حداکثر ظرف ۶ ساعت به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کند تا با یک جراحی ساده، بیضه را سر جایش برگرداند. در غیر این صورت بعد از گذشت ۶ ساعت بیضه دچار خون مردگی می‌شود و می‌میرد که دیگر هیچ کاری برای درمان آن نمی‌توان انجام داد.
علامت بیماری تورسیون بیضه
علامت آن درد شدید در ناحیه بیضه است که به‌صورت ناگهانی به‌وجود می‌آید، ممکن است بیضه دچار بادکردگی هم بشود. اگرچنین علائمی دیده شد، فرد باید به سرعت ظرف ۲ یا ۳ ساعت خود را به یک متخصص اورولوژی برساند، حتی فرصت برای مراجعه به پزشک عمومی هم نیست و نیابد وقت را تلف کرد. درد شدید بیضه البته ممکن است به‌علت ضربه خوردن حین بازی فوتبال یا عفونت باشد. اگر عفونت باشد به راحتی با آنتی بیوتیک درمان می‌شود ولی تورسیون یا گردش بیضه خطرناک است و حتماً باید در زمان طلایی ۶ ساعته، در هر ساعت از شبانه‌روز که باشد بلافاصله درمان شود.
علت این بیماری
علتش به آناتومیک بیضه مربوط است. ممکن است به‌صورت مادرزادی یک طرف بیضه سنگین‌تر یا سبک‌تر باشد و کمتر از یک درصد پسران ۱۰تا ۲۰ ساله ممکن است با این عارضه مواجه شوند.
فرد بیمار عقیم می شود؟
یک بیضه از بین می‌رود و باید از بدن خارج شود ولی ممکن است به‌علت تغییراتی که در بدن ایجاد می‌کند، سیستم ایمنی بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد. در این صورت ممکن است از طریق خون و عکس‌العمل بدن، به بیضه طرف مقابل هم آسیب وارد شود در غیر این صورت ممکن است فرد برای بچه دار شدن دچار مشکل شود یا حتی عقیم شود. کمتر از نیم درصد مردان ممکن است به این عارضه مبتلا شوند.
پریاپیسم (برنگشتن آلت تناسلی به حالت اولیه )
بیماری اورژانسی دیگری که آن هم بسیار مهم است و اگر در زمان طلایی مراجعه نشود ممکن است منجر به ناتوانی جنسی دائمی فرد بشود به‌نحوی که مرد قدرت زناشویی خود را برای همیشه از دست بدهد، «پریاپیسم» است. به‌طور طبیعی مردان در زمان‌های مشخصی که صلاح می‌دانند، زناشویی می‌کنند. مدت زناشویی در افراد مختلف متفاوت است اما به‌طور کلی بعد از ارتباط جنسی آلت تناسلی مرد به حالت طبیعی قبل از این حالت برمی‌گردد اما اگر حالت نعوظ بیش از یک ساعت طول بکشد، شروع زنگ خطر است و اگر این اتفاق افتاد فرد باید حداکثر ظرف ۶ ساعت به پزشک مراجعه کند.
اگر بعد از این مدت وضعیت به حالت طبیعی برنگردد منجر به ناتوانی جنسی تا آخر عمر می‌شود و هیچ درمانی نیز نخواهد داشت. متأسفانه کمتر از یک درصد مردان از این مسئله مهم اطلاع دارند؛ به همین علت این بیماران معمولاً بعد از ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه می‌کنند که دیگر دیر است و کاری نمی‌توان انجام داد. علت آن هم به جز ناآگاهی از اهمیت این مسئله مقداری هم به خاطر خجالت فرهنگی است. به همین خاطر سعی می‌کنند به اتفاق خانواده، خودشان مشکل را حل کنند که امکان ندارد و فقط یک متخصص می‌تواند مشکل را حل کند.
علت این عارضه
علت آن ممکن است مصرف داروهای اعصاب و روان باشد. علل دیگری هم دارد، بعضی بیماری‌های خونی ممکن است عامل بروز این بیماری باشد. افرادی که مبتلا به بیماری گلبول‌های قرمز هستند، مستعد آن هستند. اما گاهی هم بدون هیچ علتی به‌صورت خودبه‌خودی اتفاق می‌افتد. مصرف کم یا زیاد مایعات هم ممکن است این حالت را ایجاد کند.
هیپوسپادیاس
هیپوسپادیاس نقصی مادرزادی است. در بیماران مبتلا به این عارضه دریچه حالب (موسوم به مجرا یا مئاتوس) در نوک آلت، که ادرار و منی از راه آن از بدن خارج می‌شود، در محل مناسب قرار ندارد و به جای این که نوک آلت باشد، زیر کلاهک یا حشفه (گلانس) آلت واقع شده است.
مشکلات پوستی آلت تناسلی
حساسیت‌های پوستی، لکه‌ها و برآمدگی‌های مختلفی روی آلت ایجاد می‌شود که اگر چه بعضی از آن‌ها نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های مقاربتی جنسی (STIs) هستند، اما بسیاری از آن‌ها بدون خطرند.
پسوریازیس
پسوریازیس آلت به صورت لکه‌های قرمز ضخیم با لبه‌های تیز و مشخص مشاهده می‌شود. این ناراحتی پوستی می‌تواند ارثی باشد و به ندرت جدی است.
پاپول (کورک یا جوش)
پاپول (کورک یا جوش) مرواریدی آلت لکه‌های کوچکی با قطر یک تا سه میلی متر است که دور کلاهک یا حشفه آلت به چشم می‌خورد و عفونی نیست و نیاز به درمان نیز ندارد.
دانه‌های فوردایس
دانه‌های کوچک بنفش یا قرمز رنگی به قطر ۱ تا ۵ میلی‌متر هستند که روی حشفه آلت و بدنه کیسه بیضه ایجاد می‌شوند. این عارضه پوستی بدون درد و خارش است، به صورت تک دانه یا گروه‌هایی با بیش از صد دانه دیده می‌شود.
سیفلیس
سیفلیس یکی از بیماری‌های مقاربتی است که باکتری ترپونما پالیدوم عامل آن است. عفونت اولیه معمولاً زخم بدون درد مدور و ساده‌ای را روی آلت یا کیسه بیضه ایجاد می‌کند، اما عفونت به مرور زمان به دیگر بخش‌های بدن سرایت می‌یابد و به بسیاری از اندام‌ها آسیب می‌زند.
زگیل تناسلی گل کلمی شکل
زگیل تناسلی برآمدگی‌ها یا زائده‌های گل کلم شکل قهوه‌ای یا سفید مایل به صورتی یا همرنگ پوست با سطح مرطوب است که معمولاً روی سر آلت و گاهی روی بدنه، کیسه بیضه، اطراف مقعد و داخل دهان و گلو ایجاد می‌شود.
تبخال تناسلی
تبخال تناسلی نیز نوعی بیماری منتقله جنسی است که به صورت برآمدگی‌های کوچک قرمز رنگی مشاهده می‌شود که به تاول تبدیل می‌شوند و با ترکیدن این تاول‌ها زخم‌های باز و دردناکی ایجاد می‌شود. بیمار غالباً در مراحل اولیه بیماری تب می‌کند.
عفونت تخمیری مردانه
حساسیت پوستی توام با خارش و سوزش قرمز رنگی در نوک آلت است که با مصرف پماد ضدقارچ غیرتجویزی درمان می‌شود.
کوچکی آلت
روش‌های جراحی و غیرجراحی برای درمان کوچکی آلت وجود دارد که از آن جمله می‌توان به کشنده یا پمپ، تمرین‌های مخصوص آلت و جراحی افزایش طول آلت اشاره کرد. برای آگاهی از مزایا و معایب هر روی و انتخاب بهترین درمان با متخصص اورولوژی مشورت کنید.
نعوظ دائم
پریاپیسم به نعوظ دائم و غالباً دردناکی گفته می‌شود که بیش از ۴ ساعت ادامه داشته باشد. نعوظ دائم ربطی به فعالیت جنسی ندارد و پس از ارگاسم برطرف نمی‌شود. نعوظ زمانی رخ می‌دهد که خون در آلت جریان داشته باشد اما به خوبی تخلیه نشود.
نعوظ دائم فوریتی پزشکی و درمان آن اورژانسی است، چون نعوظ طولانی در صورت درمان نشدن باعث زخم شدن آلت می‌شود و عوارض بلندمدتی مانند اختلال نعوظ را به دنبال دارد. در اکثر موارد خون با فرو کردن سوزن در کنار آلت تخلیه می‌شود. داروهای منقبض کننده عروق که جریان خون را در آلت کاهش می‌دهد نیز تجویز می‌شود. جراحی در موارد نادر به منظور جلوگیری از آسیب دیدن دائمی آلت ضرورت می‌یابد.
دلایل معمول نعوظ دائم به قرار زیرند:
• سوء مصرف الکل و مواد مخدر(به ویژه کوکائین)
• برخی داروهای خاص از جمله بعضی داروهای ضد افسردگی و یا داروهای مخصوص فشار خون
• مشکلات نخاعی
• جراحت در آلت تناسلی
• بیهوشی
• درمانهایی که شامل تزریق در آلت تناسلی می شود(برای رفع مشکل ناتوانی نعوظ)
• بیماری های خونی از جمله لوکمی و یا کم خونی سلول داسی شکل
بیماری پیرونی
دو روش جراحی و غیرجراحی برای درمان بیماری پیرونی وجود دارد. اکثر پزشکان ترجیح می‌دهند جراحی را صرفا بر روی بیمارانی انجام دهند که انحناء آلتشان آن قدر زیاد است که آمیزش را غیرممکن می‌کند. چنانچه بیماری پیرونی توانایی مرد در رسیدن به نعوظ یا حفظ آن را کاهش داده باشد، از پروتز آلت نیز استفاده می‌شود. در روش غیرجراحی دارو مستقیماً در پلاک تزریق می‌شود. درمان با لیزر نیز روشی با تهاجم حداقل است که برای باریک کردن پلاک پیرونی انجام می‌شود.
بالانیت
داروی آنتی بیوتیک یا ضدقارچی مناسب در صورت وجود عفونت تجویز می‌شود. عمل ختنه در صورت شدید یا مستمر بودن التهاب توصیه می‌شود. رعایت بهداشت برای مثال تمیز کردن روزانه پوست ختنه گاه و خشک کردن سر آلت از عود کردن بالانیت (التهاب کلاهک آلت) جلوگیری می‌کند.
فیموز
فیموز به حالتی اطلاق می شود که پوست سر آلت آنقدر تنگ است که به عقب کشیده نمی شود تا سر آلت بیرون بیاید.
فیموز که به نظر میرسد بیشتر در کودکان شایع باشد، می تواند مادرزادی باشد. فیموز می تواند به دلیل عفونت یا بافت جای زخم یا التهاب مزمن باشد. بالانیت را می توان به عنوان یکی دیگر از دلایل بروز فیموز عنوان کرد که منجر به ایجاد جای زخم و تنگی پوست سر آلت می شود. اگر این مشکل موجب سختی ادرار کردن می شود و یا ادرار کردن را غیر ممکن می سازد باید به سرعت درمان شود.
پارافیموز
پارا فیموز رمانی رخ می دهد که پوست سر آلت پس از کشیده شدن به عقب دیگر به جای اولیه خود باز نمی گردد. این یک وضعیت اورژانسی است که در صورت که عدم درمان می تواند موجب مشکلاتی جدی شود.
ممکن است پارا فیموز پس از فعالیت جنسی یا نعوظ و یا به دلیل جراحت در سر آلت تناسلی اتفاق بیافتد. در این وضعیت پوست سر آلت پشت برآمدگی نوک آلت گیر می کند. اگر این حالت طولانی شود می تواند موجب درد و تورم و جریان ناقص خون به آلت شود. در موارد حاد، کم شدن جریان خون در آلت می تواند موجب مرگ بافت(قانقاریا) شود و ممکن است لازم شود آلت قطع شود.
وسوال دیگر این که روی پوست بیضه چند دونه سفید کوچک به تازگی میبینم شبیه جوش زیر پوستی اما با فشار دادن خارج نمیشوند ایا چیز خاصی است یا طبیعی هستند
باید به پزشک ارولوژ مراجعه شود
باید به پزشک ارولوژ مراجعه شود